Szczególny, może nawet w skali europejskiej, jest uratowany budynek Starej Stajni we Wrocławiu. Konie miały tam kiedyś stajnie... na piętrze. Zbudowano dla nich specjalną pochylnię. Przy rewitalizacji zachowano to nietypowe rozwiązanie. Teraz znajduje się tam osiedlowy fitness.
Wytyczono ją z rozmachem prawie 150 lat temu, teraz już jako Powstańców Śląskich ma odzyskać dawny blask. - To centrum wrocławskich Pól Elizejskich, nie można tego zepsuć - mówi prof. Agnieszka Zabłocka-Kos, historyczka sztuki i architektury.
Wrocławski magistrat twierdzi, że remont starych mostów Chrobrego się nie opłaca i lepiej zainwestować w tramwaj na Swojczyce. Śmiała opinia. Jeśli właściciele zabytków tak interpretują swoje obowiązki, za chwilę nierentownych "staroci" w ogóle nie będzie.
- Wrocławscy urzędnicy chwalą się historycznością miasta, a jednocześnie niszczą, co się da - pisze w liście do "Wyborczej" pan Adam, w reakcji na planowany remont ul. Powstańców Śląskich, z której ma zniknąć poniemiecki bruk.
Wyremontowany właśnie tunel kolejowy w Trzcińsku ma 157 lat, urodę i status kłopotliwego pioniera. Przy jego przebudowie konserwator zabytków musiał pogodzić interes społeczny i cel publiczny z ochroną cennego obiektu, a to problem, który wymaga zmiany przepisów.
Pałac w Goszczu na Dolnym Śląsku był znakiem ambicji możnego rodu Reichenbachów, który żył tu trzysta lat. Niemal od końca wojny jest ruiną, a teraz został "zabytkiem zadbanym".
Jesteśmy po oględzinach pałacu Stolbergów w Świniarach, wnętrze jest wypalone, ale bryła się trzyma. Nie zamierzamy z niego rezygnować - zapewnia Daniel Gibski, wojewódzki konserwator zabytków.
Wiceprezydent Wrocławia Jakub Mazur zapowiedział, że jeszcze dziś o wyburzeniu zabytkowej willi na Karłowicach miasto zawiadomi prokuraturę. - W XXI wieku komuś, w imię zysku, udaje się dokonać jedną koparką to, czego blisko 80 lat temu nie zrobił totalitaryzm - skomentował.
- Czy ten eksperyment się uda, czas pokaże, ale na pewno nauczy przyrodników, jak ratować zagrożone gatunki rosnące w środowisku skrajnie zmienionym przez człowieka - pisze prof. Fałtynowicz, który będzie nadzorował "przeprowadzkę" porostów z elewacji zabytkowego klasztoru.
Żełuczka i odnożyca zablokowały prace konserwatorskie w lubiąskim opactwie. To chronione porosty, które wyrosły na zrujnowanej elewacji klasztoru. - Powinniśmy sprzedawać je ludziom, którzy chcą uniknąć remontu zabytków - mówi gorzko prezes Fundacji Lubiąż Witold Krochmal.
Właściciel ZETO chce wyburzyć swoją siedzibę przy ul. Ofiar Oświęcimskich, konserwator wojewódzki mówi, że nie pozwoli, a prezydent Wrocławia jest gotowy walczyć o pamiątkę po polskiej "dolinie krzemowej".
O sprawie muralu z Janem Pawłem II, który nielegalnie powstał na terenie chronionym przepisami parku kulturowego, magistrat nawet się nie zająknął przekazując zabytki wojewódzkiemu konserwatorowi.
Na Dolnym Śląsku są bliskie konserwatorskiemu sercu rewitalizacje: rynek w Nowej Rudzie, biblioteka w Świdnicy czy Stara Kopalnia. Nie ma jednak wśród nich ikon architektury - ocenia dolnośląski konserwator zabytków.
Spraw związanych z wrocławskimi zabytkami nie załatwisz już w urzędzie miejskim. Od 6 stycznia 2023 r. zajmuje się nimi dolnośląski konserwator zabytków.
Po 7 stycznia 2023 r. to dolnośląski wojewódzki konserwator zabytków będzie decydował o remontach, modernizacjach i odbudowie wrocławskich zabytków. W urzędzie miejskim pozostanie funkcja miejskiego konserwatora zabytków, ale będzie miał dużo mniej pracy.
- Wrocław odstaje na tle Gdańska czy Krakowa. Widzę, że wpisy do rejestru nic nie dają. Obiekty są mocno przekształcane pomimo skarg obywateli - komentuje dolnośląska konserwator zabytków Barbara Nowak-Obelinda, która odeszła właśnie na emeryturę. Wiemy, kto ją zastąpi.
Wydanie pozwolenia na budowę na dawnym Basenie Olimpijskim jest sprzeczne z ustaleniami prawa miejscowego i zasadami ochrony konserwatorskiej - uważa wojewódzka konserwator zabytków. Rozważa zawiadomienie do prokuratury.
Ikonostas Jerzego Nowosielskiego we wrocławskiej katedrze prawosławnej został jednak rozebrany, mimo apeli muzealników i konserwatorów. Nowy, widoczny w galerii zdjęć u góry, przyjechał z Salonik. Na razie zamontowano w nim cyfrowe wydruki ikon.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)