Kierowcom będzie gorzej. Czy czeka nas rewolucja na wrocławskich ulicach?

- We Wrocławiu mamy paradoks. Z jednej strony jest duże poparcie mieszkańców dla ograniczania ruchu samochodów na rzecz komunikacji zbiorowej, a z drugiej w mieście co roku rośnie wskaźnik liczby zarejestrowanych samochodów na 1000 mieszkańców. Doszedł już do 600 - mówi Monika Kozłowska-Święconek, dyrektorka Biura Zrównoważonej Mobilności w Urzędzie Miejskim we Wrocławiu. - Wynika z tego, że choć ludzie popierają zmiany, to wciąż kupują nowe samochody. Jak widać, trudno jest przekonać mieszkańców do zmiany przyzwyczajeń. Dlatego największym wyzwaniem jest odwrócenie tego trendu.

KORNELIA GLOWACKA-WOLF

Jej zdaniem, kierowcy często nie chcą się przesiąść do komunikacji, ponieważ wciąż funkcjonuje stereotyp, że jest ona brudna i niepunktualna: - Ale znam ludzi, którzy na czas naprawy auta musieli zacząć jeździć tramwajami i autobusami, a potem ze zdziwieniem odkryli, że podróż zajęła im bardzo mało czasu, było czysto i na dodatek mogli przejrzeć wiadomości w telefonie lub poczytać książkę. Trzeba więc spowodować, by mieszkańcy nie czuli potrzeby korzystania z samochodów.

Służyć ma temu m.in. budowa nowych linii tramwajowych, choć urzędnicy myślą także o wykorzystaniu autobusów elektrycznych, które jeździłyby po wydzielony pasach.

Miasto nie zrezygnowało z budowy Obwodnicy Staromiejskiej (teraz jest nazywana Aleją Śródmieścia Południowego), ale będzie miała zupełnie inny charakter. Nie powstanie więc tunel pod ul. Powstańców Śląskich obok Sky Tower, lecz zwykłe skrzyżowanie. Nie będzie miała czterech pasów (po dwa w każdą stronę), lecz tylko dwa, ale za to dużo zieleni. I ma być budowana odcinkami - tam, gdzie będzie taka potrzeba. Zostanie także zarezerwowane miejsce dla tramwaju, między pl. Strzegomskim (ul. Legnicką) a Borowską.

W krótkim czasie nie powstanie także północny odcinek Obwodnicy Śródmiejskiej. W planach jest za to kolejna część tzw. osi inkubacji, od firmy Prologis do ul. Rakietowej. Zostanie także zbudowany most Wschodni, ale również ta trasa została zwężona w stosunku do pierwotnych planów.

Miejscu urzędnicy nie planują rewolucji komunikacyjnej - nie będą na siłę przeganiać kierowców z centrum miasta. Ale nie ma też co liczyć na ułatwienia. Jeśli będą powstawać nowe ulice, to głównie po to, by umożliwić dojazd do nowych osiedli albo umożliwić budowę domów na nowych terenach. Nie będą już powstawać szerokie, czteropasmowe drogi.

- Jeśli zaczęlibyśmy budować szerokie drogi, to zwiększymy ruch. Doświadczenie pokazuje, że im więcej damy kierowcom, tym więcej ich przyjedzie - tłumaczy Monika Kozłowska-Święconek.

Zresztą wiele ulic już zostało wykonanych w wersji węższej, niż było to planowane pod koniec lat 90. To na przykład Grota-Roweckiego, Zwycięska czy Parafialna na południu Wrocławia.

Będą też dalsze ograniczenia, zwłaszcza w centrum, gdzie jest najciaśniej. Co prawda w najbliższym czasie nie jest planowane utworzenie kolejnego deptaka albo zwężenie Trasy W-Z. Jednak ruch samochodowy będą utrudniały wprowadzane udogodnienia dla komunikacji zbiorowej, rowerzystów i pieszych.

- W centrum jest najmniej przestrzeni, a samochody zabierają jej najwięcej. Poza tym hałasują i trują środowisko - tłumaczy dyr. Kozłowska-Święconek. - Nie chodzi o to, by zamykać wjazd dla aut, ale pokazać, kto w centrum jest najważniejszy. W ten sposób chcemy uzmysłowić mieszkańcom, że auto warto zostawić na parkingu, a po mieście poruszać się w inny sposób.

Drogi w centrum będą węższe, pojawią się nowe pasy dla rowerzystów i przystanki wiedeńskie. Na przykład taki przystanek planowany jest na ul. Świdnickiej przy Renomie. - Teraz trzeba tam podnieść nogę na 50 cm, by wsiąść do tramwaju - tłumaczy dyrektor.

Na obrzeżach Starego Miasta jest kilka parkingów, gdzie można zostawić samochody: wielopoziomowy przy ul. Szewskiej, przy Renomie, Galerii Dominikańskiej, obok Narodowego Forum Muzyki, pod hotelem Sofitel i nowym biurowcem Pegaz (dlatego powstało tam o 200 miejsc więcej, niż potrzeba do obsługi budynku).

- W sumie w całej strefie płatnego parkowania są, według danych z 2016 roku, 3844 miejsca parkingowe w obiektach kubaturowych oraz 4485 miejsc przy ulicach - wylicza Monika Kozłowska-Święconek.

TOMASZ PIETRZYK

Liczba tych ostatnich zresztą się zmniejsza. Na przykład poprzez zmianę sposobu parkowania - na Podwalu można teraz zostawiać samochody równolegle do ulicy, a nie prostopadle, więc mieści się mniej aut. - Ubywa też miejsc, gdy powstają ogródki kawiarniane lub ścieżki rowerowe - dodaje dyrektor.

Miasto zachęca też kierowców, by zostawiali samochody jeszcze dalej od centrum i przesiadali się do tramwajów, autobusów lub pociągów. Temu ma służyć rozbudowa systemu Park & Ride. W ubiegłym roku było 1014 miejsc na takich parkingach, a w ciągu czterech najbliższych lat ma powstać kolejny tysiąc.

W przyszłym roku takie parkingi zostaną zbudowane przy ul. Boguszowskiej, Fieldorfa, obok stacji Wrocław Kuźniki, przy nowym przystanku kolejowym Wrocław FAT, Świeradowskiej, Karwińskiej i Opolskiej. A w drugim etapie - do 2020 r. - przy ul. Zwycięskiej (obok planowanej pętli tramwajowej, 240 miejsc postojowych), Mydlanej, Strzegomskiej/Rogowskiej, pl. Kromera, A także przy stacjach kolejowych Osobowice, Pracze, Brochów, Świniary, Leśnica i Zakrzów.

System Park and Ride chwali prof. Maciej Kruszyna z Wydziału Budownictwa Lądowego i Wodnego Politechniki Wrocławskiej, ale przekonuje, że parkingi powinny być lokalizowane w miejscach, gdzie zaczynają się korki, a więc raczej na granicy Wrocławia lub nawet w sąsiednich gminach, a nie w centrum (Wzgórze Andersa).

- Konieczne jest też doprowadzenie do parkingu szybkiej linii komunikacji miejskiej, najlepiej tramwaju korzystającego z wydzielonego torowiska. Według takiej filozofii optymalnym Park and Ride będzie lokalizacja przy wsi Wysoka połączona z nową trasą tramwajową niekończącą się na pętli Park Południowy czy też przy ulicy Zwycięskiej.

FOT . WOJCIECH NEKANDA TREPKA

Część kierowców przesiada się do komunikacji miejskiej również poza systemem P&R. - Obserwujemy takie sytuacje i, jeśli to możliwe, tworzymy w takich miejscach parkingi - zapewnia Monika Kozłowska-Święconek. - Tak było na przykład przy skrzyżowaniu Boguszowskiej i Kosmonautów, gdzie dojeżdżali mieszkańcy Stabłowic, zostawiali auta na klepisku i przesiadali się na tramwaj. Sprawdziliśmy, że to teren miejski, powiększyliśmy go i stworzyliśmy oficjalny parking.

W planowaniu kolejnych zmian ma pomóc duże, kompletne badanie ruchu we Wrocławiu, które planowane jest w 2018 roku. Poprzednie na taką skalę zostało przeprowadzone w latach 2010/11 podczas przygotowywania założeń do polityki transportowej miasta.

- Sprawdzimy, co się zmieniło od tamtego czasu - wyjaśnia dyr. Kozłowska-Święconek. - Na razie opieramy się na mniejszych badaniach, ale i te wyniki bywają zaskakujące. Na przykład z badań zleconych przez Wydział Inżynierii Ruchu wynika, że na niektórych wjazdach do Wrocławia ruch znacznie się zwiększył. Na przykład na rondzie przy Buforowej o 227 proc., przy wjeździe z Wysokiej o 143 proc. a na ul. Wilkszyńskiej na Praczach Odrzańskich o 173 proc.

Dużo bardziej radykalne rozwiązanie proponuje dla miasta prof. Maciej Kruszyna. - Nieodmiennie twierdzę, że w zabudowanym obszarze w mieście nie powinny poruszać się prywatne samochody, które nie tylko zajmują przestrzeń, ale i emitują do atmosfery szkodliwe związki. Zresztą w większości aut jedzie tylko jedna osoba, a wiele godzin stoją one bezużytecznie na parkingach - mówi. - Ale żeby można się było bez nich obejść, muszą być udostępnione mieszkańcom odpowiednie usługi.

Chodzi m.in. o sprawną komunikację miejską, wypożyczalnie aut, rowery, dowóz towarów ze sklepu. Muszą one gwarantować szybki dojazd do pracy, szkoły, w odwiedziny do znajomych czy też zrobienie zakupów.

- Wtedy mieszkańcy nie będą mieli potrzeby posiadania własnego samochodu - mówi prof. Kruszyna. Tłumaczy też, że aby przebudować komunikację, najpierw trzeba zmienić świadomość ludzi: - Bo człowiek musi poczuć korzyść ze zmian. Zresztą w tym kierunku zmierza świat.

Prof. Kruszyna tłumaczy, że w Europie są miasta zaawansowane w ograniczaniu ruchu prywatnych samochodów: - Sądzę, że w ciągu 10-15 lat znikną one z Helsinek, Londynu czy Berlina. Dla Wrocławia to wizja przyszłości, ale musimy zadać sobie pytanie, w którym miejscu teraz jesteśmy. I czy nadal należy inwestować w infrastrukturę dla samochodów czy też kształtować tę przyszłościową wizję, finansując rzeczy rozwojowe.

Jego zdaniem sytuacja we Wrocławiu wymaga szybkich działań: - Jeśli mamy osobę poważnie chorą, to nie możemy jej proponować kropli do oczu, lecz trzeba przeprowadzić poważny zabieg. Podobnie trzeba patrzeć na miasto. Nie uciekniemy od przekształcenia ruchu drogowego.

Nie należy więc we Wrocławiu poszerzać ulic, lecz jeszcze więcej środków inwestować w transport publiczny. W pierwszej kolejności prof. Kruszyna zmniejszyłby liczbę pasów dostępnych dla samochodów na ulicach w centrum Wrocławia. I to nie tylko na Kazimierza Wielkiego - o czym już się mówi - ale również na głównych arteriach prowadzących do Starego Miasta, czyli Legnickiej, Powstańców Śląskich czy Grabiszyńskiej.

Nie oznacza to jednak, że z miasta całkowicie znikną samochody. Według Macieja Kruszyny po prostu nie ma sensu posiadać ich na własność ze względu na wysokie koszty zakupu, użytkowania oraz szkodliwość dla środowiska. Prof. Kruszyna przekonuje, że w razie potrzeby można je będzie wypożyczyć. I to odpowiedniej wielkości, w zależności od potrzeby.

Rozwiązaniem problemu nie są prywatne elektryczne i hybrydowe samochody osobowe, ponieważ zamiana jeden do jednego z benzynowych i diesli nie zmniejszy ruchu w mieście. - Ale w ekologiczne napędy powinny być wyposażone auta w wypożyczalniach - wyjaśnia specjalista.

* Budowa obwodnicy Leśnicy od ul. Średzkiej do Granicznej, zakończenie latem 2018, koszt ok. 130 mln zł

* Przebudowa ul. Buforowej, etap I, zakończenie w I połowie 2019 r., koszt ok. 77 mln zł

* Poprawa nawierzchni ul. Dyrekcyjnej, zakończenie w październiku 2017, ponad 3,4 mln zł

* Przebudowa ul. Parafialnej, Pawiej i Pszczelarskiej, zakończenie wkrótce, koszt 5,8 mln zł

KORNELIA GŁOWACKA-WOLF

* Budowa trasy tramwajowej na ul. Hubskiej (od Glinianej do Dyrekcyjnej) wraz z przebudową jezdni, rozpoczęcie w najbliższych tygodniach, zakończenie w ostatnim kwartale 2018 r., 35,3 mln zł

* Budowa drogi łączącej autostradę A-4 z portem lotniczym (Oś Inkubacji) na odcinku od ul. Granicznej do ul. Rakietowej, etap II, rozpoczęcie w najbliższych dniach, zakończenie do połowy 2018 r., koszt 3,9 mln zł

* Budowa obwodnicy Leśnicy do ul. Kosmonautów wraz z przebudową Kosmonautów, w pierwszej połowie 2018 r. przetarg na realizację, budowa powinna zakończyć się od 1,5 roku do dwóch lat później

* Budowa Alei Wielkiej Wyspy od ul. Krakowskiej do Mickiewicza wraz z mostami nad Odrą i Oławą, wkrótce przetarg w trybie "zaprojektuj i wybuduj", ok. 230 mln zł

G.Kilian/Biprogeo

* A także poprawa nawierzchni ulic: Bezpiecznej, Jackowskiego i Gersona, Chrzanowskiego, Tarnogórskiej, Maślickiej, Dolnobrzeskiej od ul. Krępickiej do ul. Polkowickiej (nowy odcinek), Berenta na odcinku od ul. Boya-Żeleńskiego do al. Kasprowicza wraz z przejściem dla pieszych przez al. Kasprowicza. Poprawa nawierzchni dróg gruntowych: Braterskiej, Morskiej, Rewalskiej i Melioranckiej. Również budowa odcinka ulicy Idzikowskiego od Szybowcowej do Sterowcowej.