Tkalnia i przędzalnia czesankowa w Stabłowicach (dawna nazwa Stabelwitz) przed wojną należała do znanej rodziny przemysłowców o nazwisku Schöller.
Pierwszym Schöllerem we Wrocławiu był Leopold Heinrich. Przyjechał tu w 1843 roku. Miał już 61 lat, ale uznał, że Śląsk stanie się, wraz z rozwojem kolei, gospodarczym Eldorado. Pieniądze chyba mu nie były potrzebne, raczej szukał nowych wyzwań. W nadreńskim mieście Düren miał tkalnię sukna, fabrykę dywanów, cukrownię oraz firmy handlowe, m.in. Gebrüde Schöller oraz Schoeller & Co. Udzielał się politycznie - był deputowanym do Landtagu - szczodrze wspierał potrzebujących, mocną ręką trzymał nastoletnich synów, przyszłych dziedziców fortuny.
Pierwszym interesem, który Leopold Heinrich zrobił we Wrocławiu, było kupno, w 1846 roku, przędzalni czesankowej przy dzisiejszej ul. Sikorskiego. Według dra Piotra Gerbera, badającego dzieje wrocławskiego przemysłu, był to najbardziej nowoczesny zakład tej branży na Śląsku. Schoeller utworzył w ten sposób zyskowny duet z tkalnią w Düren, której wyroby nagradzano na paryskich i londyńskich wystawach.
Narodowe Archiwum Cyfrowe, Archiwum Grażyny Rutowskiej
W 1890 r. Leopold Schöller wraz z synami Rudolphem i Philippem Eberhardem zainwestowali właśnie w Stabłowicach. Nowa tkalnia i przędzalnia czesankowa były ogromne. Łącznie 32 tys. wrzecion produkowało nawet 900 ton przędzy rocznie. I tak niemal nieprzerwanie do lat 90. XX w. (poza wojennym epizodem, kiedy to w 1943 r. zakończyła działalność spółka Schoellerów, a jeszcze nie rozpoczęła produkcji Wrocławska Przędzalnia Czesankowa WEL-TEX).
Inwestycja Schoellerów miała ogromne znaczenie dla rozwoju dawnej podwrocławskiej miejscowości. Wraz z powstaniem fabryki oddalonej od centrum Breslau konieczne było wybudowanie osiedla mieszkaniowego dla pracowników.
Narodowe Archiwum Cyfrowe, Archiwum Grażyny Rutowskiej
Naprzeciw zakładu, po drugiej strony ul. Stabłowickiej wybudowano dla nich dwadzieścia malowniczych domków jednorodzinnych. Zwykle bezwiednie je mijamy, a bezapelacyjnie zasługują na uwagę. Od neoklasycystycznych po modernistyczne, poprzez te z elementami historyzmu i secesji. Dodatkowo nad pobliską Bystrzycą na potrzeby zakładu wybudowano elektrownię wodną.
Od początku zakład zajmował się produkcją bawełny. W 1908 roku fabryka połączyła się z Zakładami w Eitorf (Schoerllersche und Eitorfer Kammgarnspinnerei AG) i tam też przeniosło się kierownictwo. Podczas II wojny światowej w zakładzie odbywała się produkcja na potrzeby wojska.
Po 1945 roku przędzalnia przyjęła nazwę Stabłowicka Przędzalnia Czesankowa, a później Wrocławska Przędzalnia Czesankowa Wel-Tex. Podobnie jak w czasach przedwojennych, zakład prowadził klub sportowy o nazwie "Włókniarz" (przed wojną Spinnerei).
Działalność Wel-Texu zakończyła się w latach 90. Obecnie w obiekcie przy ul. Stabłowickiej ma siedzibę firma "Dan-Mark", działająca w branży papierniczej, poligraficznej, artykułów szkolnych i biurowych (produkuje m.in. zeszyty, bruliony, segregatory, bloki, kalendarze, książeczki edukacyjne). Hale produkcyjne mają powierzchnię ponad 15000 m2; w zakładzie pracuje około 300 osób.
Przędzalnia czesankowa Wel-Tex na zdjęciach Narodowego Archiwum Cyfrowego. Urządzenia fabryczne, przędza na szpulach i pracownice przędzalni Wel-Tex
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze