Dolny Śląsk na 6. miejscu pod względem przestępstw korupcyjnych. Łapówki chętniej przyjmują i wręczają mężczyźni [RAPORT CBA]

Kilka dni temu CBA zamieściło raport dotyczący przestępstw korupcyjnych popełnionych w 2016 r.

I tak w całej Polsce służby zarejestrowały 25 991 przestępstw korupcyjnych. Z tego 912 popełniono na terenie Dolnego Śląska. Nasz region znalazł się na szóstym miejscu wśród wszystkich województw.

Najwięcej przestępstw korupcyjnych zanotowano w województwie śląskim: 8 948, następna jest Małopolska (7 310), następnie województwo mazowieckie (1 852), wielkopolskie (1 135) i lubelskie (971).

Najmniej rejestracji z 2016 r. dotyczyło przestępstw popełnionych na terenie województwa zachodniopomorskiego (254) i kujawsko-pomorskiego (327).

W przeliczeniu na milion mieszkańców najwięcej przestępstw korupcyjnych zarejestrowano w województwie śląskim, a najmniej w województwie zachodnio-pomorskim. Dolny Śląsk, razem z woj. lubelskim i podlaskim mieszczą się w tym przypadku po środku skali ze średnią  611-980 przestępstw na milion mieszkańców.

Na Dolnym Śląsku najwięcej - bo 686 z wszystkich 912 - przestępstw korupcyjnych dotyczy fałszowania przez urzędników dokumentów "w celu osiągnięcia korzyści majątkowej" (nie zawsze ta korzyść szła na konto urzędnika, zdarzało się, że korzystał ktoś inny). Poza tym ujawniono 67 spraw dotyczących brania łapówek i tyle samo przypadków ich dawania.

21 spraw na Dolnym Śląsku dotyczy ustawiania przetargów. 25 przekroczenia uprawnień przez urzędnika lub niedopełnienia obowiązków. W 2016 r. nie było u nas wcale korupcji sportowej.

Z danych Policji wynika, że prowadziła ona 1 697 postępowań wszczętych w 2016 r. - najwięcej ze wszystkich służb do tego uprawnionych. ABW prowadziła 11 takich postępowań, CBA - 107, Straż Graniczna - 65, natomiast Żandarmeria Wojskowa - 32.

W sumie w 2016 roku wszczęto więc 1912 postępowania, z czego 140 na Dolnym Śląsku (szóste miejsce w Polsce). Najwięcej postępowań wszczęto w woj. mazowieckim - 353, na drugim miejscu jest woj. śląskie (260), a na trzecim wielkopolskie (157).

Najmniej w warmińsko-mazurskim (39), opolskim (40) i lubuskim (49).

Najwięcej postępowań w Polsce - 548 - wszczęto po zatrzymaniach na gorącym uczynku, 505 na podstawie zabranych materiałów operacyjnych. 215 osób, które czuły się pokrzywdzone, same zawiadomiły policję. W 175 przypadkach służby zostały powiadomione przez kogoś innego niż pokrzywdzony.

Tylko 4 postępowania wszczęto na podstawie materiałów własnych policji. Na tym polu bardziej skuteczne jest ABW - tutaj 8 spraw wszczęto na podstawie materiałów własnych agencji, a dwie na podstawie materiałów, które dostarczyła prokuratura.

40 spraw rozpoczęło się od tego, że ktoś powiadomił o popełnieniu przestępstwa Centralne Biuro Antykorupcyjne. 23 osoby powiadomiły Straż Graniczną.

Prowadzone przez służby śledztwo można zamknąć lub umorzyć. Postanowienie o zamknięciu śledztwa następuje, gdy służby je prowadzące uznają, że zebrany materiał dowodowy wystarczy do skierowania aktu oskarżenia do sądu.  Postępowanie umarza się w wielu przypadkach, np., gdy nie wykryto sprawcy. Istnieje także możliwość warunkowego umorzenia postępowania. Polega ono na rezygnacji z ukarania sprawcy przestępstwa na rzecz poddania go próbie.

I tak w 2016 r. policja zakończyła 1 818 postępowań w sprawach o przestępstwa korupcyjne. W przypadku 912 wystąpiono z wnioskiem o sporządzenie aktu oskarżenia.

Umorzono 672 śledztw, w tym 285 warunkowo. 236 postępowań zakończono wnioskiem do sądu o wyrok bez przeprowadzenia rozprawy. Do innych organów przekazano 10 spraw, a do rozpatrzenia przez sąd rodzinny - 2.

ABW zakończyła 6 spraw, a z wnioskiem o sporządzenie aktu oskarżenia wystąpiła w 4 przypadkach. Umorzono 1 sprawę, a w 1 przypadku wątek korupcyjny wyłączono do odrębnego postępowania.

Skierowaniem aktu oskarżenia do sądu zakończono 32 postępowania prowadzone przez CBA (z 62 wszystkich spraw zakończonych przez biuro). Umorzono 29, a jedną przekazano innym organom.

Z postępowań prowadzonych przez Straż Graniczną zakończono 57. W 41 przypadkach skierowano do sądu akt oskarżenia, 6 śledztw umorzono (w tym 1 warunkowo), a 10 przekazano innym organom.

Jednostki Żandarmerii Wojskowej 5 spraw zakończyły  wioskami o skierowanie aktów oskarżenia (z 30 w ogóle zakończonych w 2016 r.), 16 postępowań zostało umorzonych (w tym 2 warunkowo), a 6 przekazano innym organom ścigania. W 3 przypadkach wystąpiono z wnioskiem o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia rozprawy.

Najwięcej postępowań przygotowawczych w sprawach korupcyjnych zakończono w 2016 r. na terenie województwa mazowieckiego, a najmniej w województwie opolskim. W przeliczeniu na 1 mln mieszkańców najwięcej spraw zakończono w województwach mazowieckim (74) i śląskim (73). Z kolei najmniej na terenie województwa warmińsko-mazurskiego (29) i pomorskiego (31).

Z ustaleń CBA wynika, że w 2016 r. zdecydowaną większość z 2004 osób podejrzanych o przestępstwa korupcyjne stanowili mężczyźni - 81 proc. w sprawach prowadzonych przez policję, 92 proc.  w przypadku ABW, 76 proc. w sprawach CBA, 81 proc. u Straży Granicznej i 91 proc. u Żandarmerii Wojskowej.

Najliczniejszą grupę podejrzanych o popełnienie przestępstw korupcyjnych (ponad 34%) stanowiły osoby powyżej 50. roku życia.

materiały CBA

Ponad 91% podejrzanych o przestępstwa korupcyjne, których obywatelstwo zostało ustalone, stanowili obywatele Polski. Spośród obcokrajowców najliczniejszą grupę stanowili obywatele Ukrainy (4,5% wszystkich podejrzanych).

W 2016 r. za przestępstwa korupcyjne skazano 2 623 osoby. Zdecydowana większość wydanych orzeczeń (1 228 przypadków) dotyczyła przestępstwa przekupstwa (art. 229 kk). Następnym przestępstwem, za które zapadały wyroki skazujące, było poświadczenie nieprawdy w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej (art. 271 § 3 kk) - 618 skazanych.

Za popełnienie przestępstw korupcyjnych najwięcej osób skazano w 2016 r., podobnie jak w 2015 r., na terenie województw: śląskiego - 573 i mazowieckiego - 384. Dolny Śląsk jest na piątym miejscu z liczbą 175 prawomocnych wyroków.

Województwem, w którym w 2016 r. skazano za przestępstwa korupcyjne najmniej osób, było opolskie (26).

W 2016 r. do zakładów karnych za przestępstwa korupcyjne trafiło łącznie 241 skazanych, w tym 16 kobiet i 225 mężczyzn.

Najczęściej orzekaną karą za przestępstwa korupcyjne było pozbawienie wolności z warunkowym zawieszeniem jego wykonania (1971 spraw zakończyło się takim wyrokiem).

Bezwzględną karę pozbawienia wolności wymierzono 231 oskarżonym (to 9 proc. wszystkich spraw, w 2015 r. było to 5,9 proc.).

Drugą pod względem częstotliwości wymierzania była kara grzywny orzekana wobec 13 proc. skazanych.