Nie jest prawdą, że dawni mieszkańcy Wrocławia byli wzorami mieszczańskich cnót, w praktykowaniu ascezy prześcigali św. Franciszka, a prawa przestrzegali pilniej niż Katon Młodszy. Gdyby dziś wrocławianie chcieli powtórzyć sylwestra sprzed 160 lat, policjanci mieliby okazję zademonstrować sprawność bojową, a nasza telewizja nakręciłaby hitowy materiał na ogólnopolską antenę.
Bawiono się na Nowym Targu, koło nieistniejącej już fontanny z Neptunem, i była to zabawa z fantazją oraz tradycją. "Około bożka zgromadzała się rok w rok w nocy z grudnia na styczeń cała hałastra wrocławska, ćwicząc się w krzykach zwierzęcych i nieobyczajnościach wszelkiego rodzaju. Należało to niby do uroczystego pożegnania starego, a przywitania nowego roku dopóty, dopóki krew nie popłynęła" - pisał w 1857 roku w"Gazecie Warszawskiej" Jan Mikołaj Fritz.
Wrocławski korespondent miał najprawdopodobniej na myśli sylwestra 1850 r. (choć podał datę dwa lata wcześniejszą). Tysiące podpitych ludzi pod nosem policji strzelało wtedy z pistoletów, puszczało race, wdrapywało się na Neptuna i ogrodzenia ustawione wokół drzew, a stróżów prawa obrzucało obelgami i kamieniami. Jednego z policjantów zraniono, drugiego wytarzano w śniegu i pobito, wcześniej zabierając mu hełm i płaszcz, więc władze zakazały w przyszłości zgromadzeń na Nowym Targu oraz strzelania z broni palnej pod groźbą wysokiej grzywny. Zakazu do dzisiaj nie odwołano, o czym warto pamiętać.
Nie był to jednak najgłośniejszy sylwester w historii Wrocławia. Tegoroczny też raczej nie przebije sylwka z 1806 roku, kiedy to za organizację pokazu fajerwerków i sztucznych ogni zabrali się wojacy Napoleona, którzy oblegli miasto. Pociski wybuchały z hukiem, a ognie płonęły szeroko i wysoko. Panika sięgnęła zenitu w noc sylwestrową i Nowy Rok: ''człek musiał tylko drżeć o swoje życie i najpiękniejszą porę roku nędznie przepędzać w zatęchłych piwnicach'' - skarżono się post factum na łamach ''Schlesische Provinzialblätter''. Zamiast korków od szampana strzelały armaty. I to jak celnie! Jeden z pocisków trafił w ratuszowy zegar, pomiędzy cyfry 4 i 5, co wrocławianie uznali za wezwanie Opatrzności do poddania się.
Fot. Mieczysław Michalak / Agencja Gazeta
Tak też uczyniono 5 stycznia 1807 roku. Straty nie były wielkie - we Wrocławiu zginęło ok. 200 osób, w tym 13 obrońców twierdzy - a Francuzi szybko je naprawili, oddając Śląskowi wybitne francuskie geny. Co widać było jesienią, gdy przybyło w mieście dzieci i niezamężnych matek.
Głośno też było w 1945 roku, w czasie oblężenia Festung Breslau. Wrocławski fotoreporter Zbigniew Nowak, który jako dziecko przeżył ostatniego wojennego sylwestra w domu na Swojczycach, pamięta, że wszyscy musieli zejść do sieni. Wesoło nie było, za to głośno i jasno. Nad kanałem przeciwpowodziowym stały haubice, które całą noc strzelały.
Sowieckie bomby ominęły budynki Rolniczej Stacji Doświadczalnej, ale trafiły w zbiorniki ze spirytusem. - Tak się paliły, że zrobiło się jasno jak w dzień. O północy marzyliśmy już tylko o chwili spokoju - opowiadał Zbigniew Nowak.
Za to dwa najbardziej emocjonujące sylwestry przypadły na rok 1000 i 2000. W roku 1000 mieszkańcy oczekiwali końca świata, choć nie wiadomo dokładnie, jak wysoka była ta apokaliptyczna gorączka. Historycy toczą między sobą zajadły spór, czy istotnie paniczny strach zatrząsł w posadach chrześcijańską Europą. Henri Focillon, badacz syndromu millennium, stwierdził, że we Francji, Lotaryngii czy Turyngii pojawiały się lokalne ogniska apokaliptycznej histerii, ale żaden ślad tych niepokojów nie zachował się w dokumentach papieży i władców.
Może mieli silne nerwy. Na pewno silniejsze niż w 2000 roku, kiedy wszyscy spodziewali się, że z powodu pluskwy milenijnej nasz sterowany komputerowo świat pogrąży się w chaosie. Nie pogrążył się, ale niżej podpisana spędziła całą noc na dyżurze z ochroniarzami, oczekując wyłączenia się alarmów, najlepiej bankowych, żeby w nowym roku nam się darzyło.
Dlatego, pamiętając o tych historycznych doświadczeniach, bawmy się w sobotę ciszej niż w 1806. Nie naruszajmy nietykalności cielesnej policjantów jak w 1850 i nie liczmy na szybkie wzbogacenie się jak w roku 2000. A poza tym bawmy się dobrze.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze