Izerskie szlaki na zimowe wędrówki [ZDJĘCIA]

Masyw Gór Izerskich położony jest na granicy między Czechami i Polską. Najwyższy szczyt pasma Wysokiego Grzbietu - Wysoka Kopa ma jedynie 1126 m n.p.m., a Grzbietu Kamienickiego - Kamienica tylko 973 m n.p.m. Na Izerski Stóg (1107 m n.p.m.), nie trzeba nawet wchodzić. Można tam wygodnie wjechać nowoczesną koleją gondolową ze Świeradowa Zdroju.

Jednym z najbardziej urokliwych miejsc jest Hala Izerska nazywana małą Syberią. Nie bez powodu. Śnieg zalega tu czasem do maja, a zdarza się, że pada także w czerwcu. Otoczona górami dolina leży na wysokości 850 metrów.

Uciekający przed kontrreformacją czescy protestanci założyli tu w 1620 r. osadę Wielka Izera.

Z 43 domów, schroniska młodzieżowego, trzech gospód, kawiarni, remizy i szkoły została tylko ta ostatnia. Dzisiaj mieści się w niej schronisko Chatka Górzystów, specyficzne, jeśli chodzi o warunki.

Dotrzeć tu można niebieskim szlakiem ze Świeradowa-Zdroju przez Polanę Izerską, żółtym - z Rozdroża Izerskiego przez Rozdroże Pod Kopą lub czerwonym z Jakuszyc.

"To miejsce z pewnością nie spodoba się osobom lubiącym luksusy" - tak Wiesława i Sławomir Polańcy reklamują prowadzone przez siebie schronisko. Zaznaczają, że nie można do niego dojechać samochodem, pokoje są wyłącznie wieloosobowe, prąd pojawia się od wielkiego święta, a za oświetlenie służą świeczki lub latarki, a w piecach trzeba palić samemu.

W Chatce Górzystów można nocować przez cały rok. Ale miejsce trzeba rezerwować z wyprzedzeniem. Bywa tu tłoczno. Nocleg kosztuje 25 zł. Wymagany jest własny śpiwór.

Dla turystów z wymaganiami alternatywą jest schronisko Orle, reklamujące się hasłem "Tutaj czas płynie własnym rytmem, a przeszłość i przyszłość się zacierają". Stacja jest pozostałością po powstałej przy hucie szkła kolonii Carlsthal, założonej w 1754 r.

Orle ma kilkadziesiąt miejsc noclegowych i jak zapewnia gospodarz stacji Stanisław Kornafel, "jest czysto, przyzwoicie, jak należy. W XXI wieku każdy turysta, nawet górski, oczekuje pewnych wygód".

Za dwuosobowy pokój z łazienką zapłacimy 45 zł w budynku "Strażnicy" i 50 zł w "Hoteliku". Tańsze, za 35 zł, są pokoje wieloosobowe. 15 zł kosztuje tu skorzystanie z sauny fińskiej, czyli tyle samo co za wypożyczenie nart biegowych i rakiet śniegowych na cały dzień.

Zimą, kiedy zalega pokrywa śniegu, nie ma możliwości dojazdu drogą z Jakuszyc. Trzeba do stacji dojść. Karol Nienartowicz, podróżnik, fotograf i przewodnik sudecki, przekonuje, że 7-kilometrowa trasa z Jakuszyc do Orla w kilku miejscach oferuje widoki na Góry Izerskie i majaczący w tle strzelisty Ješted - najbardziej charakterystyczny szczyt w okolicy z trzygwiazdkowym hotelem i anteną nadajnika telewizyjnego.

Wikicommons

Szlak ma jednak wady. Latem jest tu tłoczno. A zimą jeszcze tłoczniej. Prowadzą bowiem tędy najpopularniejsze trasy biegowe.

Mimo to warto się tu wybrać, bo można przenieść się w kosmos. Po polskiej i czeskiej stronie dolin Izery i Jizerki utworzono w 2009 r. Izerski Park Ciemnego Nieba. Do Jizerki łatwo dojdziemy pieszo np. z odległych o 7 km Jakuszyc, do których dostać się można autobusem lub pociągiem ze Szklarskiej Poręby. Ze Stogu Izerskiego należy udać się czerwonym szlakiem na Polanę Izerską, a dalej niebieskim szlakiem do Chatki Górzystów.

Park Ciemnego Nieba stworzono, by przybliżyć turystom problem zanieczyszczenia światłem i przekonać ich do dbałości o ciemność, która jest ważnym składnikiem przyrody. - Każdemu, kto odwiedzi Góry Izerskie, chcemy pokazać piękno i bogactwo kosmosu - argumentowali założyciele Parku Ciemnego Nieba. - Spoglądając nocą w izerskie niebo, zobaczysz Drogę Mleczną, mgławice, galaktyki, gromady gwiazd, czasem kometę.

Zwiedzanie jest za darmo, przejście 14-kilometrową ścieżką planetarną od Stogu Izerskiego do Orla zajmuje około 4 godzin. Na trasie nie ma stromych podejść.

Łatwą, niewymagającą, ale atrakcyjną trasą, także zimą, jest Szlak Walonów, dawnych poszukiwaczy minerałów oraz kamieni szlachetnych. Prowadzi spod kościoła Cmentarnego p.w. Matki Boskiej Różańcowej ze Szklarskiej Poręby Dolnej, obok Lipy Sądowej, doliną Kamieńczyka, przez wodospad Szklarki, Starą Chatę Walońską, Muzea Ziemi, Wlastimila Hofmana, Złoty Widok, Grób Karkonosza, Chybotkę do Szklarskiej Poręby Dolnej. Trasa ma ponad 7 km.

Można wybrać również dłuższą pętlę tego szlaku o długości 12 km, który prowadzi od Muzeum Ziemi, przez Leśną Hutę, Chatę Walońską, Hauptmannów, Sztolnie Pirytu, Zbójeckie Skały, Sowiniec do Chaty Izerskiej.

Warto zatrzymać się na dłużej w Chacie Walońskiej przy Kołłątaja 12 w Szklarskiej Porębie i Chacie Izerskiej przy Piastowskiej 32, którą od kilkunastu lat prowadzą Beata i Maciej Stanisz-Podgórscy. Specjalnością ich kuchni są certyfikowane znakiem Marki Lokalnej faszerowane wołowiną i surówką kluski izerskie.

Placek, żurek, pierogi i kołacz waloński można zjeść także w kilku innych restauracjach w Szklarskiej Porębie.

Na Izery trzeba spojrzeć nie tylko z Hali Izerskiej. Turyści, którzy wybiorą się do Świeradowa-Zdroju, powinni wejść na Zajęcznik (kilometr od miasta, na wysokości niecałych 600 metrów), gdzie kiedyś znajdowała się wieża widokowa, a dzisiaj już tylko przekaźnik telewizyjny.

Z centrum Świeradowa trzeba pójść ul. Zdrojową, a na skrzyżowaniu z ul. Sienkiewicza skręcić do kolei gondolowej. Potem idziemy ul. Krótką, a na ul. Zakopiańskiej skręcamy w lewo do góry, by na następnym skrzyżowaniu skręcić w prawo w ul. Polną. Tu zaczyna się ścieżka edukacyjna oznaczona zielonym szlakiem.

Czas przejścia w obie strony ok. 1,5 godz., trasa łatwa, atrakcyjna widokowo i interesująca dla dzieci - z tablicami związanymi m.in. z lekcjami dendrologii i mieszkańcami izerskiego lasu.

Kolejnym wyzwaniem powinna być Stępia Góra, która ma 829 m n.p.m. Wznosi się tuż za Świeradowem w odległości 2 km od centrum. Zza stacji kolejowej dojdziemy na nią niebieskim szlakiem przez las. Czas przejścia to 1 godzina.

Nie pożałuje ten, kto tu się znajdzie przy dobrej pogodzie. Ze Stępiej Góry widać bowiem panoramę Gór Izerskich, Kotliny Jeleniogórskiej i Karkonoszy.