Sukcesem zakończyła się batalia o modernistyczny elewator przy ul. Rychtalskiej na Kleczkowie. Aktywiści Akcji Miasto i Towarzystwa Upiększania Miasta Wrocławia, którzy koordynowali kampanię na rzecz elewatora, podkreślali, że w ostatnich latach straciliśmy liczne zabytki przemysłowe - od cukrowni na Klecinie przez rzeźnię przy Legnickiej, po gazownię na Tarnogaju.
MIECZYSŁAW MICHALAK
Kolejne (np. kotłownia kolejowa przy ul. Paczkowskiej) - stoją puste i popadają w ruinę. Na szczęście, dzięki inwestorom (prywatnym i publicznym), część wrocławskich zabytków przemysłowych udało się jednak uratować i wykorzystać do innych celów. Przedstawiamy dziewięć takich obiektów.
Pokryty charakterystyczną klinkierową cegłą zbiornik czystej wody przy ul. Na Grobli powstał w 1893 r., jako część wielkiego kompleksu wodociągowego, zaopatrującego miasto w wodę. Właściciel obiektu, Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji, parę lat temu postanowiło przekształcić je w jedyną w Polsce interaktywną placówkę edukacyjną, właśnie poświęconą wodzie.
TOMASZ PIETRZYK
Osiem stref tematycznych w nowoczesnym wnętrzu zaprojektował architekt Mieczysław Bielawski. Na wystawie znajduje się m.in. replika batyskafu Trieste, który w 1960 r. dotarł do najgłębszego miejsca na Ziemi, wykonana z akrylu transparentna rzeźba Dawida czy 1500 ryb w ławicy, na które poluje żarłacz tygrysi. Cała inwestycja kosztowała 59 mln zł, z czego stworzenie wystawy - 23,5 mln zł. Muzeum otworzyło podwoje w listopadzie ubiegłego roku.
TOMASZ PIETRZYK
Na razie na wykorzystanie czeka wielka wieża ciśnień, która również znajduje się przy ul. Na Grobli. Dawniej planowano tam m.in. urządzenie muzeum techniki. Ten budynek jest jednak w dobrym stanie, a właśnie trwa remont wielkiej ceglanej elewacji.
/p>
TOMASZ PIETRZYK
Nowa Papiernia to drugi (po loftach Platinum, nr 3), budynek loftowy we Wrocławiu. Lofty - to charakterystyczne mieszkania, umieszczone w starych, poprzemysłowych wnętrzach. Moda na nie przyszła z Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych.
MIECZYSŁAW MICHALAK
Papiernia, położona na ul. Kościuszki na Przedmieściu Oławskim, została zbudowana pod koniec XIX wieku przez przemysłowca Richarda Chutscha jako "Mechanische Papierwaren Fabrik". Po wojnie znajdowały się tu Wrocławskie Zakłady Wyrobów Papierowych, które zaopatrywały pokolenia polskich uczniów w szkolne zeszyty.
MIECZYSŁAW MICHALAK
Po likwidacji WZWP fabrykę kupił kanadyjski deweloper Red Development, który postanowił wyremontować obiekt. Prace zaczęły się w 2013 r., a zakończyły się rok później. W dwóch budynkach znalazło się 75 mieszkań. Ich wnętrza utrzymano w industrialnym stylu. - Zostawiamy stare materiały wszędzie, gdzie to możliwe. Nawet cegły, które usuwamy, żeby zrobić otwory na drzwi, odnawiamy i wykorzystujemy w innym miejscu - mówił podczas trwania prac Marek Jaworski, kierownik budowy.
MIECZYSŁAW MICHALAK
Stare cegły były chemicznie oczyszczane, piaskowane, a potem ręcznie uzupełniane i impregnowane. Stropy zostały te same, tylko wzmocnione betonem, by były bezpieczne. Niektóre sufity mają charakterystyczny, łukowy kształt, który zachował się po przebudowie.
MIECZYSŁAW MICHALAK
Inwestycja otrzymała nagrodę w ogólnopolskim konkursie Najlepszy Projekt Mieszkaniowy 2012-2015, za najlepszy projekt rewitalizacyjny w kraju. Dewelopera podczas uroczystości wmurowania kamienia węgielnego komplementował wiceprezydent Wrocławia Adam Grehl: - Radość ogarnia nas, gdy są inwestorzy, którzy rozumieją potencjał Wrocławia ukryty w zabytkach i budują jego przyszłość.
MIECZYSŁAW MICHALAK
W budynku przy Inowrocławskiej na Szczepinie w XIX wieku mieściła się destylarnia braci Wolff wraz z browarem. To tu w latach 2010-2012 r. powstał pierwszy lotfowy budynek we Wrocławiu. Inwestorem była wrocławska firma Archicom.
Fot. Maciej Świerczyński / Agencja Gazeta
Reprezentacyjna, frontowa elewacja, jest umieszczona nietypowo, bo od strony podwórka. Wykonana z czerwonej i żółtej klinkierowej cegły fasada, została odrestaurowana. Dodane zostały pewne nowe elementy: szklana nadbudowa, a także stylizowane balkony. - Kiedy z wizytą przyjechał tu Ryszard Horowitz, znany fotograf, nie posiadaliśmy się z dumy. Nie zauważył, że balkony musieliśmy zaprojektować od nowa, myślał, że to pozostałość ze starych czasów. To był wielki komplement - opowiada Dorota Jarodzka-Środka, architektka i prezes dewelopera.
Fot. Maciej Świerczyński / Agencja Gazeta
Na położonym na suficie dużym tarasie widokowym, o powierzchni ponad stu metrów, zasadzono parę drzew, a także stworzono miejsce do siedzenia.
Fot. Maciej Świerczyński / Agencja Gazeta
Inwestycja dostała szereg nagród, m.in. Dolnośląską Budową Roku w 2012 r. czy dla najbardziej prestiżowej inwestycji w Polsce według ekspertów "Bankiera".
Fot. Maciej Świerczyński / Agencja Gazeta
W obiektach w podwórku przy ul. Dubois na Nadodrzu przez lata znajdowała się pralnia. Na frontowej kamienicy do tej pory zachował się zresztą oryginalny napis, reklamujący zakład. Budynek powstał w 1888 r., a przed wojną mieścił również farbiarnię. Jeszcze parę lat temu jego wnętrza były mocno zdewastowane, lecz w 2013 r. zostały gruntownie wyremontowane.
KORNELIA GŁOWACKA-WOLF
Wrocławski magistrat, który planował rewitalizację Nadodrza, umieścił tu bowiem centrum rozwoju zawodowego. Ośrodek prowadzi Grupa "Kreatywni", znajduje się tam m.in. pracownia fotograficzna, sale szkoleniowe czy pracownie artystyczne. Oprócz szkoleń, organizowane są tu liczne wydarzenia, związane ze sztuką, rzemiosłem i designem.
Fot. Maciej Świerczyński / Agencja Gazeta
Przebudowa kosztowała łącznie 8,3 mln złotych, z czego 4,6 mln udało się zdobyć z UE.
Nazwa centrum wzięła od stojącego na dziedzińcu komina, którego dwa szczytowe przęsła były przed remontem krzywe. Innym charakterystycznym elementem obiektu jest dobudowany do niego pomarańczowy szyb windy.
Fot. Sławomir Pawłowski
W dawnej przemysłowej pralni przy ul. Krakowskiej 100 działają dziś dwa kluby - "Zaklęte rewiry" i "Pralnia". Liczne zakamarki i przejścia oraz ceglane ściany dają przestrzeniom unikalny, mroczny i industrialny klimat.
WOJCIECH NEKANDA TREPKA
Można tu odwiedzić jedyny we Wrocławiu klub na dachu z basenem, gdzie mają miejsce liczne imprezy techno czy house. Organizowane są też liczne wydarzenia tematyczne, m.in. piwna impreza Beer Geek Madness czy konwent fanów tatuażu.
FOT . WOJCIECH NEKANDA TREPKA
Przez parę lat duży klub muzyczny działał w innej pobliskiej pralni, przy ul. Krakowskiej 180. Obecnie jednak obiekt jest nieczynny.
Wielka hala przy ul. Fabrycznej to tylko jeden z obiektów dawnego Pafawagu, któremu udało się zyskać nowe życie. Zabytek powstał w 1940 r. jako cześć wielkich kolejowych zakładów Linke-Hoffman-Werke, które po 1945 r. zostały przekształcone na Państwową Fabrykę Wagonów. Przez lata funkcjonował jako wspaniały okaz modernistycznej architektury przemysłowej. Kiedy fabryka pod koniec lat 90. XX wieku przestała tam montować wagony, hala popadła w ruinę.
Fot. Mieczysław Michalak / Agencja Gazeta
W 2013 r. obiekt przejął Wrocławski Park Technologiczny, który zdecydował się przekształcić zabytek w nowoczesne centrum biurowo-produkcyjno-magazynowe "Nowa Siódemka". Modernizacja kosztowała ponad 50 mln zł. Ponadroczny remont skończył się w styczniu 2015 r.; ceglana elewacja została pieczołowicie odrestaurowana.
MIECZYSŁAW MICHALAK
Budynek ma długość 300 metrów, a szeroki jest na 80 metrów - co odpowiada wielkości trzech piłkarskich boisk. Na wynajem przeznaczonych jest ponad 20 tys. mkw. powierzchni.
MIECZYSŁAW MICHALAK
Obok, na terenie dziś nazywanym Wrocławskim Parkiem Przemysłowym, znajduje się kolejne zabytki, które czekają na inwestorów. Jeden z nich - zabytkowa wieża ciśnień - w 2015 r. została kupiona przez inwestorów z Niemiec, którzy chcą urządzić w niej salę weselno-koncertową, kawiarnię i biura.
MACIEJ ŚWIERCZYŃSKI
W ceglanych gmachach przy ul. Długosza na Karłowicach przed laty znajdowała się fabryka wodomierzy spółki Meinecke AG, jedna z większych w Europie. Budynki sukcesywnie powstawały na przestrzeni pierwszych dwóch dziesięcioleci XX wieku.
MIECZYSŁAW MICHALAK
Po wojnie najpierw dalej produkowano tam wodomierze, potem na terenie zainstalowały się zakłady aparatury spawalniczej "Aspa". Działało tu m.in. popularne wśród wrocławian kino "Wodomierz".
MIECZYSŁAW MICHALAK
W 2002 r. najbardziej charakterystyczny budynek administracyjny został wpisany do rejestru zabytków.
Firma Hot Company, która kupiła teren w 1998 r., urządziła tam centrum biurowe, w którym funkcjonuje dziś ponad 50 firm.
MARTA LASEK
W budynku dawnego kina od 2014 r. działa też "Browar Stu Mostów", który produkuje rzemieślnicze piwa typu ale. W placówce można nie tylko kupić piwo, ale i zobaczyć, jak się je produkuje.
MIECZYSŁAW MICHALAK
Wieża na osiedlu Borek o wysokości 62,5 m została wybudowana w 1904 roku według projektu miejskiego architekta Karla Klimma - projektanta również m.in. mostu Zwierzynieckiego i budynku dzisiejszego wydziału architektury politechniki przy ul. Prusa. Już przed wojną była dostępna dla mieszkańców: w 1906 r. uruchomiono tam taras widokowy, a opłata za wjazd windą wynosiła 10 fenigów.
TOMASZ SZAMBELAN
Zabytek łączy cechy późnego eklektyzmu z elementami secesji z neoromańskim stylem wilhelmińskim. U turystów i mieszkańców często wywołuje skojarzenia z wieżami baśniowych księżniczek. Wieży towarzyszy fontanna z rzeźbą "Panna wodna", przedstawiającą nimfę dosiadającą boga morskiego Trytona.
Fot. Tomasz Szambelan / Agencja Gazeta
W czasie wojny wieża nie ucierpiała, mimo że Armia Czerwona kierowała z niej ogniem artyleryjskim. Potem przez wiele lat stała zaniedbana, choć jej zbiorniki wykorzystywano jeszcze kilkadziesiąt lat w systemie wodociągów miejskich.
Fot. Tomasz Szambelan / Agencja Gazeta
Już w 1978 roku została wpisana do rejestru zabytków, ale dalej niszczała: w 1985 r. pękł zbiornik wodny i zalał pomieszczenia. Miała jednak szczęście: znalazł się Niemiec, właściciel firmy Stephan Elektronik Investment, który wyłożył pieniądze na remont. Kupił budynek w 1995 r. za jedyne 350 tys. zł, ale potem zainwestował w niego 12 mln zł.
Fot. Tomasz Szambelan / Agencja Gazeta
Robotnicy odrestaurowywali ją 10 lat według projektu Wacława Bieniasza-Nicholsona. W 2005 roku udostępniono ją publiczności. Dolna część budynku służy gastronomii: znajduje się w niej restauracja i bistro. Na piątym piętrze goście mogą zaś siedzieć na osłoniętym od wiatru tarasie, który zapewnia wspaniałe widoki.
Czteropiętrowy ceglany obiekt PZL Hydral przy ul. Bierutowskiej to jeden z ostatnich budynków wzniesionych w niemieckim Wrocławiu. Powstawał w latach 1940-1942 jako fabryka broni firmy Rheinmetall-Borsig. Przy budowie zatrudnieni byli więźniowie obozu koncentracyjnego Gross-Rosen.
KORNELIA GŁOWACKA-WOLF
Ceglane modernistyczne elewacje utrzymane są w charakterystycznym dla architektury III Rzeszy monumentalnym duchu. Cegły to jednak kamuflaż, który ukrywa ogromną żelbetową konstrukcję. Łącznie fabryka ma 30 tys. m kw. powierzchni - to o 2 tys. więcej niż biurowa część wieżowca Sky Tower.
KORNELIA GŁOWACKA-WOLF
W czasach PRL-u produkowano tam m.in. części dla przemysłu włókienniczego, silniki samolotowe i elementy układów hydraulicznych. Pracowało tam aż 6 tys. osób.
Fot.Tomasz Szambelan / Agencja Gazeta
W 2007 r. budynek kupił Józef Pilch, który zaproponował urządzenie w budynku loftów, jednak urzędnicy nie zgodzili się na przekształcenie terenu na mieszkaniowy. Stąd decyzja o stworzeniu tam biurowców.
KORNELIA GŁOWACKA-WOLF
Już działa jeden moduł, w którym funkcjonuje firma Pheonix Contact, zajmująca się technikami połączeń elektrycznych i automatyką przemysłową. Całość renowacji potrwa zapewne parę lat.
Wszelkie prace są konsultowane z konserwatorem zabytków. - Zostawiamy oryginalną wykładzinę, oryginalne barierki. Zachowamy też jedną z toalet z lat 40. - zapewnia Adam Galewski z firmy BFF Investment, która zarządza inwestycją.
Fot.Tomasz Szambelan / Agencja Gazeta
Remontowanie takiego obiektu nie jest tanie. - Musimy na przykład kupować specjalne wielkie okna, ale dzięki nim przestrzenie są przynajmniej świetnie oświetlone. Tylko nasze biura zaoferują tak niepowtarzalny klimat - podkreśla przedstawiciel inwestora.
TOMASZ PIETRZYK
Przekształcone pod biura zostały również podziemia, w których już działa restauracja. Otaczające kolosa niewielkie obiekty z lat 40. również zostały zachowane, a w planach mają być tam urządzone m.in. restauracja, żłobek i inkubator przedsiębiorczości. - Nie chcemy dobudowywać nowych obiektów, by zachować charakter kompleksu. Tylko budynek z lat PRL-u zastąpimy obiektem stylizowanym na lata 40 - mówi Galewski.
KORNELIA GŁOWACKA-WOLF
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze