Podróże, nauka języka, taniec. Ci seniorzy wiedzą, jak radzić sobie po 70-tce [HISTORIE]

Kiedy ktoś pyta panią Emilię, po co tak podróżuje, odpowiada: - Znasz Polskę? A byłeś w Lądzie?

Ląd to wieś w Wielkopolsce z barokowym klasztorem. Przepięknym.

Nie wie, ile krajów już zwiedziła, ale na pewno dużo mniej, niżby chciała.

Widziała słonie w Namibii i antylopy biegnące po sawannie w Tanzanii. W tym roku ? gejzery i wulkany na Islandii i stare cerkwie w Gruzji. Zwiedziła świątynię duchów, tamę Trzech Przełomów w Chinach i Tybet. W Iranie spotkany w hotelu Pers zaprosił ją na ślub. W Indonezji była na pogrzebie, na który rodzina zmarłego zbierała pieniądze dwa lata. Stojąc nad Kanionem Kolorado, myślała: - Szkoda, że człowiek żyje tak krótko, a nie tysiąc lat. Jest jeszcze tyle miejsc do zwiedzenia, których nie zdążę zobaczyć?.

Zaczęła podróżować na emeryturze, po śmierci męża i mamy. Nie było już konieczności opiekowania się bliskimi. Zostało tylko podlewanie kwiatków na parapetach.

W 2008 roku przyjaciółka zaproponowała jej wycieczkę do Grecji. Bała się podróżować w tym wieku. Nie chciała w trakcie zwiedzania opóźniać grupy. Po namowach spakowała walizkę. O podlanie kwiatków poprosiła sąsiadkę.

I tam zobaczyła, że świat stoi przed nią otworem. I że nadąża za grupą.

Jeździ zazwyczaj na wycieczki zorganizowane, bo uważa, że wtedy zwiedzanie jest łatwiejsze. Męczące są tylko upały i długie oczekiwanie na lotniskach.

Pieniądze ma z emerytury (ma doktorat, wykładała na Politechnice Wrocławskiej). Żyje też oszczędnie: ma małe mieszkanie, w którym sama przeprowadza drobne naprawy. Nigdy nie paliła papierosów, a to też oszczędność w budżecie. Tylko w tym roku zwiedziła: Islandię, Gruzję, Londyn, Chorwację i Czarnogórę.

Fotografuje. Chce zatrzymać świat, jaki widzi. A widzi tylko w ciepłych barwach: kiedy ma przed sobą kwiat uschnięty i w pełni rozkwitły, zawsze zrobi zdjęcie temu drugiemu.

Dziesiątki tysięcy (4,5 tys. z samych Chin) fotografii trzyma w komputerze. Na albumy nie starczyłoby półek w jej mieszkaniu, bo te są zapełnione książkami. Również podróżniczymi. To dzięki nim podróżowała, kiedy pracowała i zajmowała się domem. Przez strony książek wspięła się na Mount Everest i opłynęła świat. Wielokrotnie.

Podróże uważa za powtórkowy egzamin z wiedzy o świecie. Nie chce go odkrywać, bo przecież wie, jak wygląda słoń czy zebra. Chce to samodzielnie zobaczyć.

Kilka dni temu rozmawiała z córką o kolejnej podróży. Nigdy nie była w Malborku, a na pewno jest warty obejrzenia.

Lata 60., potańcówka w schronisku w Zakopanem. Gra góralska kapela. Dziewczyny i chłopcy bujają się w kółku, robią wężyki. 22-letni Marek też się buja. Albo stoi pod ścianą, bo tak tańczyć nie lubi, a inaczej - nie potrafi.

To wspomnienie wróciło do niego po pięćdziesięciu latach. Był na emeryturze. Wcześniej pracował jako elektryk.

Miał 67 lat, chodził na zajęcia z gimnastyki z elementami tańca do szkoły tańca Al Mara. Po skończonych zajęciach jeden z kolegów zaproponował nauczycielce: może nauczylibyśmy się tańczyć?

Na początku nie mógł zapamiętać podstawowych kroków. Ma kłopoty z pamięcią i nie umiał ich po czasie odtworzyć.

Na sali widział w lustrze siebie i partnerkę: swoje kroki, niezgodne z rytmem, i jej, płynne i pewne. Czuł narastającą irytację i zawstydzenie. Rozrysowywał ruchy na kartce, ale bez skutku.

Na kolejne zajęcia przyszedł pewny, że będą ostatnie. Z grzeczności zaproponował jednej z kobiet, że skoro nie ma pary, to będzie z nią tańczył. Na kolejne zajęcia wziął aparat fotograficzny. Nagrywał je i odtwarzał w domu na komputerze. Metr kwadratowy pomiędzy biurkiem a kanapą wystarczył, żeby powtarzać kroki. Czasem tańczył z 24-letnią córką albo oglądał lekcje tańca na YouTube.

Dziś Marek umie salsę, rumbę, rock'n'rolla, tango, fokstrota, mambo. Lubi disco fox, bo jest skoczny, i walca, bo prawie płynie po parkiecie.

Tańczy na dancingach podczas wakacyjnych wyjazdów. Ludzie dalej bujają się w kółku, robią wężyki.

Zaprasza żonę lub inną kobietę, staje z nią z boku, uczy kroków i tańczą. Kółeczko wciąż go nie interesuje. Podpieranie ściany również.

Wanda uczy się hiszpańskiego od czterech lat.

Cztery lata temu Wanda zostawiła koło teatralne na Uniwersytecie Trzeciego Wieku i zaczęła uczyć się hiszpańskiego.

Na początku było łatwo: 'Bueons dias, Buenos tardes, Soy de Polonia, No comprendo'. Kilka zwrotów, kilka rzeczowników. Ale później doszły czasy, czasowniki nieregularne. A zajęcia tylko raz w tygodniu, czterdzieści pięć minut.

Wanda kupowała książki dla dzieci i młodzieży i czytała. W tramwaju, w podróżach i w domu wieczorami. Żeby nadążyć za lekcjami, musiała się uczyć.

Umie przeczytać tekst, zapytać, dokąd pójść, gdzie jest przystanek, złożyć zamówienie w restauracji i zapłacić, przedstawić się, opowiedzieć, skąd jest, ile ma lat, czym się interesuje. I bez kłopotów tłumaczy teksty.

Ale uczy się nie po to, żeby stosować język w praktyce. Nie marzy już o wyjazdach do Hiszpanii.

Po prostu lubi sam moment uczenia się. Najtrudniejsze w tym wieku jest zapamiętywanie.

Po skończeniu lektoratu na UTW bierze udział w Tajnych Kompletach - tak nazwały z koleżankami spotkania, na których siadają przy kawie i herbacie z notatkami z dawnych zajęć lub z krótkimi tekstami i powtarzają.

Do tych lekcji przykłada się trzy razy bardziej, żeby w razie czego pomóc pozostałym.

Wanda uczy się też angielskiego. Trochę mylą jej się oba języki, więc stosuje metodę rzymskich pokojów. Wchodząc do jednego, wirtualnego, mówi do siebie w myślach po angielsku. W drugim prowadzi monolog po hiszpańsku. Nauczyła się tego na zajęciach z treningu pamięci na UTW. Pomaga.

Pierwszy raz zakochała się, gdy miała 50 lat. Z wzajemnością wprawdzie, ale on był żonaty, a romans nie wchodził w rachubę. Dwa lata temu na turnusie w sanatorium znów jej się to przydarzyło. Cała była w skowronkach i czuła, jakby miała 20 lat. Ale on też był żonaty, więc znowu ten sam scenariusz. Do dzisiaj nie może o nim zapomnieć. Chciałaby poznać mężczyznę, który byłby do niego podobny.

Ale pech w miłości nie oznacza, że była samotna. Przeżyła trzech mężów i jednego partnera, który zmarł w lipcu po 10 latach związku. Tego ostatniego poznała przez biuro matrymonialne na ul. Piłsudskiego. Najszczęśliwsza była przez pierwsze trzy lata. Chodzili do teatru, opery i na tańce do klubu seniora. Ślubu nie wzięli, bo nie czuła takiej potrzeby. Ale potem zamieszkali ze sobą i czar trochę prysł, bo okazało się, że partner chce, by wokół niego biegać i obsługiwać go: robić śniadania, obiady, pranie, zakupy. A ona już miała na to mniej i siły, i ochoty. Gdy zachorował, pielęgnowała go do ostatniego dnia.

Na przyszłość bierze pod uwagę już tylko wolne związki. Bo wiadomo, takich panów, którzy sami by o siebie zadbali, w ogóle nie ma.

Związek działa jak doping. Chce się jej żyć, gdy jakiś mężczyzna lubi na nią patrzeć, gdy czuje, że mu się podoba, i gdy jest komuś potrzebna. Od razu mniej lekarstw musi brać. Chce się pracować, a i seks też dobrze robi. Może nie jest tak częsty jak za młodu, a raz na jakiś czas to warto nawet po osiemdziesiątce.

Więc teraz właścicielka biura matrymonialnego znowu szuka partnera dla pani Marii. Byle nie rozwodnika, bo oni najwięcej lubią skakać z kwiatka na kwiatek. Mężczyzna pani Marii ma być dobrym przyjacielem, uczciwym, nie oglądać się na inne i zabierać ją na tańce. Bo pani Maria zawsze na parkiecie jest pierwsza. Narzeka, że dzisiaj młodzi nie umieją tańczyć, tylko się kiwają na boki, więc jak trzeba, to ich uczy.

Tęskni do tego, by znowu się zakochać. Wierzy, że jeszcze się jej to w życiu przydarzy. Choć wiele jej koleżanek siedzi w domu, zrezygnowanych. Mówią, że nie ma sensu szukać miłości, bo przecież już nikomu się nie spodobają. A pani Maria patrzy w lustro i myśli, że te zmarszczki nawet ładne są. Mówi znajomym na tańcach: zobacz, jak ten pan na ciebie patrzy, uśmiechnij się troszkę i zaraz po ciebie przyjdzie, zaprosi do walca.

Lata na szybowcach prawie od 60 lat. Co pół roku przechodzi specjalistyczne badania, żeby sprawdzić wzrok, słuch, ciśnienie i pracę serca. Wie, że przyjdzie dzień, gdy lekarz mu powie, że już nigdy więcej nie poleci. Psychicznie chyba jest już na to gotowy. Planuje, że wtedy będzie się więcej angażował w organizację imprez lotniczych i w sędziowanie na zawodach.

Na razie uczy w aeroklubie w Szymanowie, jak się lata szybowcami. Patrzenie na twarz uczniów, którym udaje się wznieść coraz wyżej, dodaje mu energii. Wtedy się upewnia, że jest w klubie nadal potrzebny. Z wiekiem człowiek chce się czuć potrzebny. Boi się usłyszeć, że już się na nic nie przydaje.

Jest prezesem we Wrocławskim Klubie Seniorów Lotnictwa. Za parę dni organizuje kolejne spotkanie i zastanawia się, jaki wyświetli film, o czym opowie. Najważniejsze, by koledzy wyszli ze spotkania z uśmiechem i chcieli przyjść na następne. Bo dzięki nim mają poczucie, że mimo emerytury ktoś nadal o nich pamięta.

W rodzinie latanie to rzecz oczywista. Nawet w Boże Narodzenie jadą na lotnisko i wyciągają samoloty z hangarów.

Na lataniu, owszem, zarabia, ale to nigdy nie było główne źródło utrzymania. Do 2000 roku, przez 40 lat, pracował jako elektryk, zgodnie z zawodem, którego wyuczył się na Politechnice Wrocławskiej. Ale gdy tylko był czas, jechał na lotnisko. W latach 60. dostał uprawnienia zawodowe i odtąd mógł wykonywać zlecenia dla klubu: gasić z samolotu płonące lasy czy rozrzucać opryski nad uprawami.

Jerzy mówi, że to przez brak pasji ludzie się starzeją. Gdy wstają rano i gnębią się, że nie mają nic do roboty. A zajęcie poza pracą trzeba mieć koniecznie, bo kiedyś dzieci opuszczą dom, przyjdzie emerytura, i co wtedy? Życie trzeba umieć sobie zorganizować. Może niektórzy lubią siedzieć przed telewizorem. Ale dla Jerzego nigdy jeszcze nie przyszedł dzień, by chciał zostawić latanie i odpoczywać. Lubi akrobacje. Jak nawywija w powietrzu przez 20 minut, to wraca tak zrelaksowany, że przez tydzień nic nie jest w stanie go wkurzyć.