Tu zakąsisz za 8 złotych a za 4 popijesz [ZDJĘCIA]

- W ludziach obudził się polski patriotyzm gastronomiczny - uważa jeden z restauratorów, który bynajmniej nie narzeka na wzmożoną frekwencję. - Każdy, kto był kiedyś na imprezie wie, że prędzej, czy później poczuje ssanie w żołądku.

Do tej pory jedynym rozwiązaniem były bary z kebabami, albo sieciówki, jak McDonalds, czy KFC. Od kilku lat coraz większym powodzeniem cieszą się jednak lokale określane mianem barów z zakąskami lub bistro barów.

O rosnącym zainteresowaniu tego typu lokalami świadczy ogromna popularność najstarszego z nich 'Przedwojennej'.

Na profilu facebookowym 'Przedwo', bo tak nieoficjalnie mówi się o lokalu, polubiło ponad dwa tysiące osób. Wystarczy wejść wieczorem do stylizowanej na lata dwudziestce kawiarenki na rogu Rynku i ulicy Świętego Mikołaja, żeby na własne oczy zobaczyć tłumy ludzi.

- Nikt nikogo nie zmusza, żeby wchodzić, ale z doświadczenia wiem, że jeśli w lokalu jest tłoczno, to dobra oznaka - mówi Pani Elżbieta, stała bywalczyni nazywana 'damą wieczoru', oczko w głowie barmanów. - Nie chodzę po barach, nie z sześćdziesiątką na karku, ale tutaj jestem często. Czuję się swobodnie. Mój syn, który ma dziewiętnaście lat przychodzi z dziewczyną.

Pierwsze wrażenie po wejściu to wszechogarniający ścisk. Ludzie mijają się z kieliszkami wódki, kuflami piwa, w powietrzu czuć ogórki, smalec i alkohol. Wydaje się jednak, że chaos jest kontrolowany, bo nad wszystkim czuwa duch Piłsudskiego, który stał się symbolem 'Przedwojennej'. Na ścianach wiszą jego podobizny i czarno-białe fotografie na Kasztance. Przy barze co chwilę ktoś wspomina 'dziadka Józefa' pijąc jego zdrowie.

Z głośników oplecionych sztuczną pajęczyną rozbrzmiewają melodie przedwojennych artystów: Mieczysława Fogga, Hanki Ordonówny, a także Duke'a Ellingtona czy Luisa Armstronga. Obok Marszałka plakaty 'Gońca Warszawskiego' i ulotki ostrzegające przed najazdem 'bolszewickiej hordy'. Gdyby nie zielona strzałka wskazująca wyjście awaryjne, można by się poczuć jak w czasach sanacji. Prawdziwą dumą lokalu jest jednak tatar.

'Wasz tatar jest genialny', 'Tatar kocha Przedwojenną' to opinie internautów. Tomasz Satalecki, właściciel, przyznaje trochę nieskromnie, że dzięki niemu tatar trafił pod strzechy wielu, zwłaszcza młodych ludzi, którzy nie mieli dotąd styczności z tym daniem.

Befsztyk tatarski, pospolicie zwany 'tatarem' to potrawa z surowego mielonego mięsa wołowego i żółtka jajka. Osobno podawane są przyprawy (pieprz, sól, musztarda), marynowane grzybki, ogórek kiszony, a także cebula, które należy wymieszać na talerzu.

- Najważniejsze w tatarze jest mięso wołowe - opowiada z pasją Satalecki. - Musi być świeże. Wysoka rotacja zapasów sprawia, że po prostu nie ma kiedy się zepsuć. Ludzie głosują na nas nogami.

W lokalu pojawiły się stoliki. Satalecki twierdzi, że pod tym względem 'Przedwojenna' nie jest typowym przekąskowym przystankiem dla ludzi goniących na imprezę. Wynika to, jego zdaniem, z polskiej tradycji biesiadowania.

Potwierdza to pani Elżbieta: - Chcąc tylko strzelić kieliszek wódki, weszłabym, strzeliła i poszła. A tak nie jest, bo siedzimy tu godzinami. Przede wszystkim ze względu na zakąski, które idealnie pasują do wódki, czy piwa. Zawsze jem przynajmniej trzy.

Pod tym względem 'Przedwojenna' nie odstaje od schematu 4 plus 8. Tatar, kiełbaski, zagrycha, przysmak Dyzmy (kiszone ogórki i salceson), galareta Meduza, gzik (twaróg ze szczypiorem i śmietaną), śledzik kosztują 8 zł, natomiast 0,4 litra piwa, kieliszek wódki, lampka wina, kawa, herbata, soki - 4 zł.

W rankingu najlepszych pubów w portalu 'Dla studenta' Przedwojenna została wyprzedzona tylko przez Salvador, zajmując drugie miejsce. A że zdarzają się pijani ludzie?

Pani Elżbieta: - No przecież po to się tutaj przychodzi!

Zdaniem niektórych bywalców 'Przedwo' ma swój klimat, ale czasami zdarza się, że brakuje asortymentu. Nie wszystkim pasuje tłum bywalców. Jako odpowiedź na 'Przedwojenną' na Kurzym Targu powstało 'Bistro Przemysłowe'. Internauci cenią sobie miłą obsługę, nieco większe porcje tatara oraz wódkę Finlandię.

- Za samym ogórkiem kiszonym jeździliśmy cztery miesiące - wspomina Tomasz Chojniak, współwłaściciel 'Bistra Przemysłowego'. - Pomysł na lokal powstał stosunkowo wcześnie, ale chcieliśmy w rozsądnej cenie wprowadzić do menu dania, które wyszły z powszechnego obiegu. Kiedyś graniczyło z cudem zamówienie tatara, czy gzika.

'Bistro' oznacza szybko. Takich lokali jak na Kurzym Targu powstało mnóstwo na wschodzie, zwłaszcza w latach 80. Po transformacji systemowej, która wymusiła również zmiany kulturowe, pojawiły się fast foody i bistro zanikały. Teraz moda na nie wraca i wielu klientów mówi nawet o 'polskiej odpowiedzi na kebab'.

'Przemysłowa' odpowiada tatarem, śledziem, flaczkami, mielonym, pierogrami, galaretką mięsną, kiełbaskami na ciepło, rybą po grecku a od kilku dni barszczem z uszkami, standardowo w cenie 8 złotych. W planach jest poszerzenie menu i wprowadzenie dań drobiowych. Lokal szczyci się tym, że jako jedyne bistro we Wrocławiu ma w ofercie piwo porter lane z beczki. W charakterystycznych butelkach 0,33 litra sprzedawane jest także piwo Noteckie z Browaru Czarnków. Z innych znanych trunków: wódka Finlandia oraz whisky w cenie 4 złotych za shota.

Najwięcej miejsca zajmują w lokalu dwa ogromne kotły warzelnicze, które na wiosnę zostaną podświetlone i będzie się z nich lać piwo. Właściciele nie planują produkcji własnego trunku, kotły mają wpasować się w industrialny klimat miejsca.

Na modłę przemysłową zmieniono także nazwy: WC to odpompownia, a bar zwany jest pompą główną. Na ścianach, oprócz zegarów, mierników, rozdzielni i tablic ostrzegawczych wiszą obrazy. Można zdjąć i zabrać do domu za odpowiednią cenę. Klimat zakładu produkcyjnego ocieplają filmy, wyświetlane na ścianie baru. 'Sami swoi', 'Seksmisja', 'Kroniki filmowe' i cała gama niemych z Flipem i Flapem.

Tomasz Chojniak: - Kiedy Adamek walczył z Klitschko nie było gdzie szpilki wetknąć, dlatego rzutnik zostanie, chociażby ze względu na zbliżające się mistrzostwa.

Jeden z internautów porównuje wnętrze 'Przemysłowej' do 'osiedlowej kotłowni u kumpla palacza', ale to krzywdzący opis, jak mówią dwie młode dziewczyny, Ada i Kasia, cyklicznie bywające w barze. - Nikt nas tutaj nie zaczepia, atmosfera jest przyjemna - opowiadają. - Można posłuchać jazzu, bluesa. Nie ma nachalności. Plus za ceny. Polskie, domowe dania są w cenie małego kebabu. Przychodzą i starzy, i młodzi. Chyba dlatego, że przemysłowy klimat ma w sobie czar PRL-u.

Lokalem, który w założeniu miał być miejscem na before- oraz after-party, jest 'Łubu Dubu Bistro'. Podobnie jak pozostałe bary prawdziwe oblężenie lokal przeżywa w weekend. W tygodniu bary z przekąskami zazwyczaj działają do północy. Weekend w 'Łubu Dubu' rozpoczyna się w piątek o godz. 10 rano, a kończy w niedzielę późno w nocy.

W środku spotykamy Agę i Michała, studentów, Aga zamówiła pierogi ruskie ze śmietaną, a Michał dzban piwa: - Kebab nie jest dla nas rozwiązaniem. Przychodzimy co środę, bo tu jest domowa atmosfera, świetnie jedzenie i gry. Wzięliśmy jedną, pograliśmy, ale jedzenie i alkohol przeważyły.

- Mamy z kolei grupkę ludzi, którzy przychodzą tylko na Monopol - opowiada menedżer baru Michał Huber. - Zamawiają ziemniaczki i piwko, ale przychodzą tylko dla gier. Mamy też dwóch nobliwych panów, którzy przychodzą na partyjkę szachów. Tatar, setka i szachy.

'Łubu Dubu' uzupełniło klasyczny schemat 4/8 o kilka dodatkowych cen. Za 4 złote dostaniemy piwo, wódkę, whisky, wino, soki, napoje, kawę i herbatę, a za dodatkowe 2 złote: pieczone ziemniaki, surówkę, ogórek lub paprykę. Za 8 złotych można zjeść standardowo: tatara, śledzika, gzika, ale także Flaczki Teściowej, czy Enerdowskiego Schnitzla. Za 12 złotych m.in.: Karczek Pierwszego Sekretarza, Golonkę Przodownika Pracy, Pierogi Radzieckie (nie ruskie!) ze śmietaną albo Cycek Kurzy, pospolicie zwany schabowym. Najdroższe dania serwowane są w cenie 16 złotych, np. Złocista Roladka od Wujka Radka, czy specjalność zakładu - Żeberka Glazurowane.

- Naprawdę można napić się i zjeść w rozsądnych cenach - mówi menedżer. - Menu zmieniamy co kilka miesięcy, testujemy co się przyjmie. Zainwestowaliśmy w ulepszony piec do kuchni, dlatego na dniach wprowadzamy łososia na szpinaku, zapiekanki z ziemniakami z pieca i schab przewijany boczkiem.

'Łubu Dubu' to miejsce, które pracownicy stworzyli razem z klientami. Jak podkreśla menedżer, wystrój wymyślili pracownicy, którzy wytapetowali ściany starymi gazetami. Z drugiej strony mnóstwo elementów dekoracyjnych przynieśli goście. Najbardziej charakterystyczne miejsce w barze znajduje się pod pięterkiem. Stoi tam stary oszklony kredens z pilśniowej płyty, a na nim zdjęcia i bibeloty. Pracownicy nazywają go ?babcinym pokojem?. Stoły pokryto czerwono-białymi ceratami, a na każdym ustawiono wazon z goździkiem. Ściany w kolorze czerwieni kontrastują z białymi cytatami: 'Wódka dzieli się na dwa rodzaje: dobrą i bardzo dobrą', 'Koniu polski! Bierz przykład z konia radzieckiego'. Obok babcinego pokoju straszy Pałac Kultury i Nauki w Warszawie, a na jego tle ludzie stojący w kolejkach.

- U nas kolejek nie ma - zapewnia Huber. - Nikt na nikogo nie wrzeszczy, jedzenie jest donoszone, a jeśli mamy naprawdę duży ruch, to rozdajemy kartki na jedzenie. Zupełnie jak w PRL.

W głośnikach króluje muzyka z lat 70-. i 80: Seweryn Krajewski, Banda i Wanda, Brygada Kryzys. Co jakiś czas w soboty od 14 do 17 organizowane są Swap Party. Zapraszane są na nie wszystkie kobiety, które chcą uwolnić szafę od starych ciuchów i zamienić je na coś nowego. Podczas ostatniego spotkania mogły liczyć także na porady stylistów fryzur z salonu Mohair. Spotkanie cieszyło się wielkim zainteresowaniem, dlatego menedżer zapowiada zorganizowanie kolejnych.

O 'Setce' przy ulicy Kazimierza Wielkiego głośno było już przed otwarciem. Mówiło się, że wrócą kolejki, bary z 'Misia', czy '07 zgłoś się', zorganizowano specjalną akademię, którą poprowadził Stanisław Szelc z kabaretu Elita. W efekcie na otwarciu lokal pękał w szwach.

- Wehikuł czasu - tak o Barze Polski Ludowej 'Setka' mówi Artur Wawryka, współwłaściciel. Zaraz jednak dodaje: - Knajpa ma wprawdzie nawiązywać do czasów PRL-u ciepłym klimatem, ale na pewno nie ofertą. Mamy o wiele więcej, niż tylko ocet. Postawiliśmy na polską kuchnię i dość rozbudowane menu. Ludzie odnaleźli u nas na przykład smak gęsiny, zapomnianego mięsa.

Menu nijak nie przystaje do chudych lat 70. Na każdy dzień inna oferta. Oprócz klasycznych śniadań z jajecznicą w naleśniku, jajkami na szpinaku z boczkiem i sosem tysiąca wysp, czy wiosennym twarożkiem, można znaleźć tak swojsko brzmiące potrawy jak: flaki - specjał jak za Gierka, śledzik - specjał bałtycki prosto od rybaka, bigos - marzenie imperialisty, kiełbasa - członek partii. Ceny wahają się od 6 do 10 złotych. Dla prawdziwych głodomorów - zestawy obiadowe po 15 złotych, np. gołąbki, schab, roladki, mielone z ziemniakami i surówką oraz wiele innych.

Wawryka, współwłaściciel: - W odróżnieniu od pozostałych barów serwujemy także prawdziwą setkę wódki, a nie tylko 40 mililitrów. Kosztuje 10 złotych, ale to nasz znak firmowy i podajemy ją w specjalnych 'Setkowych' kieliszkach. Dumni jesteśmy także z naszych kufli. Od otwarcia zginęło ich już dwa tysiące i znam niejednego wrocławianina, który ma na półce 'Setkę'. Kufle rozdajemy, ale tylko podczas zawodów w piciu piwa na czas.

W knajpie nie uświadczymy stolików, można za to usiąść na wysokich krzesłach przy kontuarze lub ladach pod oknami, przysłoniętymi zasłonami w ciapki z Peweksu. Na ścianach wiszą płaskie telewizory w politurowanej obudowie z nieodłącznymi gałkami, archiwalne numery 'Kuriera Codziennego', 'Zielonego Sztandaru', są zdjęcia z Kongresu Zwycięstwa i z pochodów pierwszomajowych, jest Warszawa, a nawet wrocławska Hala Stulecia, wtedy jeszcze Ludowa. Na suficie można dojrzeć mapę krajów byłego Związku Radzieckiego z Polską i 'Setką' w centrum.

Podobno Leszek Możdżer bardzo upodobał sobie ten lokal, bywa tu Robert Makłowicz. Chcąc ominąć kolejkę został zganiony przez barmankę słowami: 'Przepraszam, tu wszyscy są równi'. Można to brać dosłownie, ponieważ 'Setka' organizuje kolację wigilijną dla wszystkich ludzi z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej. Natomiast dla firm oraz wszystkich klientów zainteresowanych tradycyjną kuchnią w Wigilię i nie tylko 'Setka' ma ofertę cateringową z dowozem do domu.

W przyszłym roku planowane jest otwarcie kolejnej 'Setki' we Wrocławiu, a także w Poznaniu.

'Ambasada Wódka Bar' przy ulicy Mikołaja stworzono z dawnej sali 'Piramidy'. Korzeniami lokal sięga do 'Przedwojennej', chociażby za sprawą lokalizacji w centrum nocnego życia, oferty albo klimatem międzywojnia. Nie uświadczymy jednak ani kaganków, ani pajęczyn. Wystrój jest surowy, przeważa brąz, za ladą na szklanych półkach stoją rzędy wódek Absolut, jak na wódka-bar przystało.

'Ambasada' to dwie strefy. Pierwsza jest jasno oświetlona, typowo przystankowa, przeznaczona dla zakąszających wódkę. Druga - przyciemniona, wypełniona stolikami, miejsce na długie wieczory przy lampce wina. Zestawienie napisów 'Municipal airports', 'By air to USRR', Empire State Building i plakatów ze starymi modelami samolotów razem ze zdjęciami wrocławian, niemieckiego Rynku, domu handlowego Renoma z Zeppelinem może wydawać się przypadkowe.

- Podjęliśmy dialog z ideą ambasady świata, stąd międzykontynentalne połączenia lotnicze i morskie - tłumaczy Marek Kozłowski, współwłaściciel baru. - Chcieliśmy stworzyć klimat międzywojnia. Jeszcze nie nowocześnie, ale ze smakiem dawnych, przedwojennych knajp.

Charakterystyczne dla 'Ambasady' jest pięć złotych. W tej cenie zjemy tatar, kawior na jajkach, galaretę, kiełbasę na gorąco, pasztet z żurawiną, barszcz z krokietem, śledzia po wiejsku i talerz zakąsek. Jedynym odstępstwem od ceny są nieco większe zestawy śniadaniowe, gdyż dużą część klienteli stanowią ludzie wracający z imprez. Za 10 złotych dostaniemy jajecznicę z kawą lub herbatą albo parówki. Jako że w zamyśle twórców ?Ambasada? ma stwarzać poczucie ekskluzywności, oprócz wódki i piwa, można za 5 złotych napić się Jacka Danielsa albo Jim Beama.

- Ludzie przychodzą, żeby się po prostu napić - mówi Aleksander, barman. - Jest kilku stałych klientów, którzy otwierają rachunek na barze i potrafią czasami wypić tyle kieliszków, ile przypada na 3/4 butelki whisky.

Studenci farmacji w każdą środę po zajęciach przychodzą na grzańca: - Przyciągnęły nas ceny, tatar i śledzik. Trochę się baliśmy o jakość, ale miejsca bez rozbudowanego menu mają zawsze świeże produkty. Tatar naprawdę super!

Miejsce stale się ukulturalnia i, jak zapowiada współwłaściciel, do wieczorków przy winie dołączą wieczorki filmowe.

Jednym z kilku wrocławskich centrów imprezowych jest Pasaż Niepolda. Miejsce o nieco zszarganej opinii w ostatnich latach, którą restauratorzy i właściciele klubów z mozołem odbudowują.

W samym centrum tego klubowego zagłębia działa bistro-bar 'Głuchy Telefon'. Menu jest typowo zakąskowe i nie odbiega cenowo od formułki 4/8 złotych. Śledzik, tatar, smalec, zagrycha, zupy domowej roboty, żurek, fasolka po bretońsku, a także specjalność baru - pierogi ruskie. Jak mówi Cezary Chrobot, właściciel, pierogi są domowej roboty, ponieważ lepią je specjalnie w tym celu zakontraktowane kucharki.

Oprócz standardowego zestawu napojów serwują kawę Segafredo Extra Strong w cenie 4 złotych. W tej samej cenie jest lane piwo Kozel z Czech, a także Żołądkowa Gorzka. Whisky kosztuje 8 złotych, grzaniec - 6. Niedługo pojawić się mają również kolorowe drinki.

Gdyby nie menu, nie sposób byłoby odróżnić 'Głuchego Telefonu' od pubu ze stolikami i fotelami. Zwraca uwagę ogromny obraz w stylu 'Marilyn Monroe' Andy'ego Warhola, autorstwa samego właściciela. Jego pomysłem była również sieć telefonów, od której zaczerpnięto nazwę lokalu.

- Niektóre z telefonów wiszących na ścianach mają po 80 lat - mówi Chrobot. - Okrętowe, niemieckie, polskie, jakie tylko udało mi się znaleźć. Na stolikach znajdują się zabytkowe domowe telefony i wszystkie nadal działają. Można na przykład zadzwonić do stolika obok, albo wprost do kuchni, żeby złożyć zamówienie.

Chrobot uważa, że zwykłych bistro barów jest zbyt wiele i nie wszystkim podoba się tłok, ścisk i pomysł ustępowania miejsca. - Punktem wyjścia było bistro, ale znacznie je zmodyfikowałem - wyjaśnia. - Organizujemy kameralne koncerty, imprezy okolicznościowe związane ze świętami lub modą. Posiadamy również zniżki na alkohol.

Na najbliższą niedzielę na przykład zaplanowano koncert grupy DuchDwooch w klimatach funku, soulu, jazzu i folku.

Najmłodszy z bistro-barów 'Nagi Kamerdyner' mieści się w otoczeniu kawiarni 'Manana' oraz klubu i restauracji 'Il Gusto'. Na hucznym otwarciu 20 listopada grał Maciej Maleńczuk z zespołem Psychodance, a imprezę prowadził Krzysztof Skiba.

- Uzupełniliśmy ideę lokalu bistro - mówi Aleksander Setkowicz, menedżer. - Do nas ludzie przychodzą potańczyć. Miejsca jest dość, poza tym jeśli w barze robi się za ciasno, można zejść piętro niżej. Mamy niepowtarzalnie patio, z którego można wejść do klubu, baru lub kawiarni. Każdy znajdzie coś dla siebie.

Prohibicja to przewodni motyw wystroju lokalu. Gangsterskie filmy ('Dawno temu w Ameryce' i inne wyświetlane zazwyczaj o godzinie 17), lata 20., 30., Edith Piaf, Nina Simone, Frank Sinatra, stary kaflowy piec, zdjęcia powiększonych, wymizerowanych twarzy ludzkich i nisko zawieszone lampy nad barem. Brakuje tylko dymu papierosowego. Menu nieco odbiega od standardów staropolskich. Za 8 złotych zjemy sałatki: żydowską i rosyjską, a także bigos, przyrządzony z dodatkiem śliwek i suszonych grzybów, mocno przyprawiony, śledzia i białą kiełbasę. Tatara na razie brak.

Lokal nie jest zbytnio oblegany, a właściciele dopiero wchodzą na rynek przekąsek, sprawdzając kolejne rozwiązania.