Zajezdnie wrocławskiego MPK. Dla tramwajów i autobusów [ZDJĘCIA]

1 z 8

Zajezdnia nr 1 - Gaj

Zajezdnia przy ul. Kamiennej na rogu z ul. Ślężną powstała w 1910 roku, na zlecenie spółki Städtische Strassenbahn Breslau (Miejskie Tramwaje Wrocław), przy okazji budowy linii tramwajowej w ul. Kamiennej w stronę ul. Zielińskiego.

Zajezdnia Gaj Julo

Na początku wybudowano dwie pięciotorowe hale. Przed wojną można było wyjechać z nich w obie strony, obecnie większość bram na tyłach hali jest zamurowane. Pod koniec ubiegłego stulecia została dobudowana też niewielka, trzytorowa hala.

Skrzyżowanie ul. Kamiennej (Steinstrasse) i Ślężnej (Lohestrasse), widok w kierunku południowo-wschodnim na nieistniejący już budynek zajezdni tramwajowej nr 1 SEBASTIAN KOŃCZAK

W czasie działań wojennych zajezdnia została mocno uszkodzona. Najbardziej ucierpiał charakterystyczny budynek administracyjny, który nie został odbudowany.

2 z 8

Zajezdnia nr 2 - Ołbin

Przy ul. Słowiańskiej w 1910 roku oddano do użytku żelbetową halę tramwajów, którą na zlecenie tramwajów miejskich wybudowała spółka Schlesische Bau - Aktiengesselschaft Pfeffer, Pringsheim nad Co. Obiekt na sześciu torach mógł pomieścić ok. 40 wagonów tramwajowych.

18.10.2014 Wroclaw , Zajezdnia tramwajowa . Zwiedzanie zajezdni przy ul . Slowianskiej . Fot . Kamila Kubat / Agencja Gazeta SLOWA KLUCZOWE: zajezdnia MPK tramwaje KAMILA KUBAT

W latach 1910-1911 dobudowano halę nr 2, która dysponowała siedmioma torami. W 1927 r. powstała identyczna z poprzednią trzecia hala, a w latach 30. dobudowano też budynki administracyjne.

18.10.2014 Wroclaw , Zajezdnia tramwajowa . Zwiedzanie zajezdni przy ul . Slowianskiej . Fot . Kamila Kubat / Agencja Gazeta SLOWA KLUCZOWE: zajezdnia MPK tramwaje KAMILA KUBAT

W 1945 r. tutaj stacjonowały wagony linii nr 1, pierwszej uruchomionej w powojennym Wrocławiu, a kursującej stąd na ul. Spółdzielczą na Biskupinie. Obiekt wpisany jest do rejestru zabytków województwa dolnośląskiego.

18.10.2014 Wroclaw , Zajezdnia tramwajowa . Zwiedzanie zajezdni przy ul . Slowianskiej . Fot . Kamila Kubat / Agencja Gazeta SLOWA KLUCZOWE: zajezdnia MPK tramwaje KAMILA KUBAT

3 z 8

Zajezdnia nr 3 - Ołbin

Zajezdnia nr 3 powstała w 1901 roku, a najpierw mieściła tabor elektryczny prywatnej spółki BSEG (Breslauer Strassen-Eisenbahn Gesellschaft). W 1911 r. została przejęta przez tramwaje miejskie (spółka SSB).

Jako że hala jest niewielka (ma tylko osiem torów), po wojnie stacjonował tu tabor specjalny (jak piaskarki czy szlifierki).

Zajezdnia nr 3 Neo[EZN] / fotopolska.eu

W 2014 roku formalnie została połączona z zajezdnią nr 2. Obecnie budynki służą jako zakład torowy, a także jako centrala ruchu MPK i baza tramwajowego pogotowia technicznego.

KORNELIA GŁOWACKA-WOLF

4 z 8

Zajezdnia nr 4 - Borek

Zajezdnia przy ul. Powstańców Śląskich powstała w 1901 roku dla prywatnej spółki BSEG, a dziesięć lat później przeszła w ręce miejskiej SSB.

Budynki zostały mocno zniszczone w czasie oblężenia Wrocławia przez Armię Czerwoną. Po wojnie zaczęły być ponownie wykorzystywana przez MPK dopiero w latach 50., wcześniej służąc jako składowisko rekwizytów cyrkowych.

04.09.2014 Wroclaw , Powstancow Slaskich . Zajezdnia Tramwajowa nr 4 . I Ogolnopolski konkurs na najlepszego motorniczego . Fot . Kamila Kubat / Agencja Gazeta SLOWA KLUCZOWE: konkurs motorniczy mpk tramwaj KAMILA KUBAT

Zajezdnia posiada obecnie dwie przelotowe hale tramwajowe (każda na siedem torów). W latach 1986-1990 na terenie obiektu MPK wybudowało nowoczesną halę oraz nowe pomieszczenia gospodarcze. Obecnie w zajezdni stacjonują m.in. dwukierunkowe tramwaje Skoda 19T.

17.09.2016 Wroclaw . Dni otwarte w Zajezdni Tramwajowej Borek przy ulicy Powstancow Slaskich fot . Tomasz Pietrzyk / Agencja Gazeta SLOWA KLUCZOWE: zajezdnia borek dni otwarte dni otwarte w zajezdni borek mpk tramwaje tramwaj impreza TOMASZ PIETRZYK

Co roku w zajezdni organizowane są dni otwarte MPK.

Stara zajezdnia przy Legnickiej we Wrocławiu

KORNELIA GŁOWACKA-WOLF

5 z 8

Zajezdnia nr 5 - Popowice

Zajezdnia również należała do spółki BSEG. W 1900 r. powstała wieża ciśnień i budynek administracyjny, a w dwóch następnych latach - właściwa zajezdnia oraz hale remontowe.

Już przed wojną główne warsztaty naprawcze miejskiego przedsiębiorstwa komunikacyjnego SSB uruchomiono właśnie w zajezdni przy ul. Legnickiej.

18.06.2013 Wroclaw . Firma Protram remontuje zabytkowe tramwaje . fot. Mieczyslaw Michalak / Agencja Gazeta SLOWA KLUCZOWE: tramwaj Fot. Mieczysław Michalak / Agencja Gazeta

Po wojnie, mimo olbrzymich zniszczeń i rozszabrowania, warsztaty główne uruchomione były w tym samym miejscu, już pod polskim kierownictwem. Od 1955 r. obok tramwajowych działały także warsztaty autobusowe. Dużo pracy było nie tylko w latach 40., gdy trzeba było odbudować tabor ze zniszczeń, ale też w latach późniejszych, gdy do starszych modeli doinstalowano nowinki techniczne.

08.08.2014 Wroclaw , Zajezdnia tramwajowa Kwiska . Remontowany tramwaj . Fot . Kornelia Głowacka-Wolf / Agencja Gazeta SLOWA KLUCZOWE: zajezdnia klub sympatykow transportu miejskiego tramwaj transport komunikacja zabytkowy kasownik KORNELIA GŁOWACKA-WOLF

W latach 90. warsztat zaczął wykonywać naprawy główne tramwajów Konstal 105N. Współpracował też z innymi firmami, np. w 1996 r. wspólnie z Adtranz tworzył dwa tramwaje 105Ng z nowoczesnym silnikiem impulsowym.

W 1999 r., na fali restrukturyzacji miejskiego przewoźnika Zakłady Napraw Tramwajów zostały wydzielone z MPK. Ich obsługę przejęła spółka pracownicza RMT (Remonty i Modernizacje Tramwajów) Protram. W 2016 r. spółka ogłosiła upadłość.

06.05.2014 Wroclaw , budowa sciezki rowerowej ul. Legnicka . fot . Mieczyslaw Michalak / Agencja Gazeta Fot. Mieczysław Michalak / Agencja Gazeta

Zajezdnia czasami była wykorzystywana dla potrzeb komunikacyjnych, np. w czasie remontu torów w okolicach ul. Legnickiej. W innej części dawnej zajezdni działa centrum organizacji pozarządowych "Trzeci Sektor", prowadzone przez stowarzyszenie Tratwa.

18.06.2013 WROCLAW . Zajezdnia tramwajowa na Legnickiej . Remont zabytkowego tramwaju Konstal 4N . FOT. KAMILA KUBAT SLOWA KLUCZOWE: TRAMWAJ ZAJEZDNIA TRAMWAJOWA Fot. Kamila Kubat

W latach 1995 - 2004 w zajezdni mieściło się muzeum komunikacji miejskiej, niestety zabytkowe eksponaty od tego czasu niszczały.

Zgodnie z planami magistratu, jedna z hal i zabytkowe tramwaje przejdą rewitalizację. Później obiekt zostanie udostępniony zwiedzającym. Gmina złożyła wniosek o 9 mln zł unijnej dotacji.

Centrum Kultury Akademickiej i Inicjatyw Lokalnych 'Czasoprzestrzeń' w dawnej Zajezdni Dąbie

darluc

6 z 8

Zajezdnia nr 6 - Dąbie

Zajezdnia Dąbie na Biskupinie to najmłodsza zajezdnia tramwajowa we Wrocławiu, powstała w 1913 r. Była niezbędna w powiększającym się Breslau, bo w związku z otwarciem Hali Stulecia, trzeba było wydłużyć najstarszą linię tramwajową aż do dzielnicy Dąbie.

17.09.2014 Wroclaw. Zajezdnia tramwajowa Dabie przy ul. Wroblewskiego we Wroclawiu Fot. Maciej Swierczynski / Agencja Gazeta MACIEJ ŚWIERCZYŃSKI

Była to wtedy okolica cicha, bogata i uchodziła za prestiżową. Architekci ze spółki Städtische Straßenbahn Breslau (Wrocławskie Tramwaje Miejskie) postarali się więc, żeby i tramwajowa zajezdnia była elegancka. Oprócz żelbetu, użyto do budowy czerwonej nieotynkowanej cegły, a stylizacja architektoniczna nawiązywała do tradycyjnej śląskiej architektury.

18.04.2012 WROCLAW , ZAJEZDNIA TRAMWAJOWA DABIE PRZY UL. WROBLEWSKIEGO FOT. MACIEJ SWIERCZYNSKI / AGENCJA GAZETA SLOWA KLUCZOWE: MPK ZAJEZDNIA DABIE TRAMWAJOWA /FR/ MACIEJ ŚWIERCZYŃSKI

W 2014 r. korzystało z niej 45 pociągów, czyli 90 wagonów. Jeszcze w latach 90. wjeżdżały do zajezdni 64 składy (128 pociągów).

Od trzech lat zajezdnia jest nieczynna, a w 2015 r. władze miasta ogłosiły konkurs na zagospodarowanie obiektu i terenu wokół. Chciały, żeby powstało tam centrum kultury.

17.09.2014 Wroclaw. Zajezdnia tramwajowa Dabie przy ul. Wroblewskiego we Wroclawiu Fot. Maciej Swierczynski / Agencja Gazeta

MACIEJ ŚWIERCZYŃSKI

Wygrała koncepcja złożona przez Partnerstwo Zajezdni Dąbie - to kilkanaście fundacji, klubów, stowarzyszeń i dwa uniwersytety. Lideruje im Stowarzyszenie Tratwa. Dawna zajezdnia to 4,5 tys. metrów przestrzeni pod dachem i dwa hektary terenu wokół.

W jednej hali, na piętrze i na parterze, będą sale prób, w drugiej - jednoprzestrzenna, duża sala wielofunkcyjna, gdzie będzie można organizować np. targi, koncerty, konferencje. Powstanie też hostel, a w kolejnym budynku przestrzeń na zajęcia warsztatowe. Przed zajezdnią powstanie z kolei ogród i plac zabaw dla dzieci. Będzie też miejsce na wydarzenia kulturalne.

Centrum Kultury Akademickiej i Inicjatyw Lokalnych Czasoprzestrzen w dawnej Zajezdni Dabie, Zajezdnia Dabie darluc

W odnowionym budynku biurowym dawnej zajezdni działa już Centrum Przedsiębiorczości i Biznesu "Dąbie", gdzie m.in. można wynająć sale coworkingowe czy szkoleniowe, i rozwijać studenckie inicjatywy.

Czy Centrum Historii Zajezdnia zostanie otwarte na czas?

KORNELIA GŁOWACKA-WOLF

7 z 8

Zajezdnia nr 7 - Grabiszyńska

Budowa zajezdni przy ul. Grabiszyńskiej wiąże się bezpośrednio z powstaniem systemu tramwajów elektrycznych, które w pierwszej połowie lat 90. XIX w. miały uzupełnić dotychczasowe tramwaje konne.

Spółka Elektrische Straßenbahnen Breslau (Elektryczne Tramwaje we Wrocławiu ESB) została powołana 9 czerwca 1892 r. Pierwsza linia prowadziła z Grabiszyna przez dzisiejszy pl. Legionów, pl. Nowy Targ, pl. Bema i Sienkiewicza do parku Szczytnickiego. Potem doszły też trasy na ul. Jedności Narodowej, przez Kościuszki i Pułaskiego do Rakowca, a także z Kościuszki przez Krakowską do Wilczego Kąta - łącznie 17 kilometrów.

14.03.2016 Wroclaw . Centrum Historii Zajezdnia przy ul. Grabiszynskiej . fot. Mieczysław Michalak / Agencja Gazeta MIECZYSŁAW MICHALAK

Spółka teren pod zajezdnię znalazła poza granicami miasta, gdyż Grabiszyn został włączony do Wrocławia dopiero w 1911 r.

Zajezdnia nr 7 przy Grabiszyńskiej jest najstarszą istniejącą we Wrocławiu, gdyż wcześniejsze bazy tramwajów konnych zostały wyburzone. Dlaczego zatem ma numer siódmy?

- W 1902 r. miasto powołało swoją spółkę tramwajową, a dwie pozostałe przejęło w 1911 r. i 1924 r. Kiedy w latach dwudziestych zajezdnia na Grabiszyńskiej stała się własnością gminy, miasto miało już sześć własnych - wyjaśnia Tomasz Sielicki, historyk wrocławskiego transportu.

27.03.2015 Wroclaw , ul . Grabiszynska . Ostatni dzien zajezdni autobusowej przy ul . Grabiszynskiej . Fot . Kornelia Glowacka-Wolf / Agencja Gazeta SLOWA KLUCZOWE: zajezdnia autobusy komunikacja mpk KORNELIA GŁOWACKA-WOLF

W trakcie oblężenia Wrocławia zajezdnia została mocno zniszczona, niektórzy uważali nawet, że całkowicie. Armia Czerwona niespodziewanie zaatakowała od południa, dlatego Grabiszyn stał się miejscem walk, choć nie tak zaciekłych jak w okolicach ul. Powstańców Śląskich.

Po walkach z całego kompleksu pozostały tylko dwa budynki: administracyjny dawnej stajni i hala. Reszta została rozebrana. W 1953 r. halę wydzierżawiono przedsiębiorstwu transportowemu.

Przedsiębiorstwo komunikacyjne powróciło do zajezdni dopiero w 1964 r., jednak stacjonowały tam już nie tramwaje, lecz autobusy.

W 1980 r. w zajezdni przy Grabiszyńskiej narodziła się dolnośląska "Solidarność". Mimo trudności w komunikacji, postulaty robotników ze Stoczni Gdańskiej szybko dotarły do Wrocławia, przywiezione przez Zenona Pałkę. 23 sierpnia zostały wydrukowane na ulotkach i w specjalnym biuletynie.

Zajezdnia aż do 27 marca 2015 r. służyła wrocławskiemu MPK. W ostatnich latach stało tam ok. 150 autobusów, również nowe pojazdy, m.in. klimatyzowane mercedesy citaro. Potem wszystkie przeniesiono do zajezdni przy ul. Obornickiej, którą rozbudowano o 90 miejsc postojowych i nowoczesną halę.

Władze samorządowe zdecydowały się przeznaczyć zajezdnię przy Grabiszyńskiej na nowoczesne muzeum, które pokaże historię miasta po 1945 r. Zadanie stworzenia wystawy i zarządzania obiektem dostała gminna instytucja - Ośrodek "Pamięć i Przyszłość" kierowany przez Marka Mutora. Za projekt odpowiadała pracownia Zbigniewa Maćkowa, a za roboty budowlane firma Inter-System. Warte 30 mln prace zostały w połowie sfinansowane z funduszy norweskich.

16.09.2016 Wroclaw . Stala wystawa w Centrum Historii Zajezdnia . fot . Mieczyslaw Michalak / Agencja Gazeta MIECZYSŁAW MICHALAK

Część wolnego placu, która nie została przejęta przez centrum historii, została sprzedana deweloperowi Vantage.

8 z 8

Zajezdnia nr 9 - Obornicka

Zajezdnia autobusowa przy ul. Obornickiej działa od 1983 r. i zajmuje działkę o powierzchni ponad pięciu hektarów. Pierwotnie miała przyjmować 100 autobusów przegubowych.

27.03.2015 Wroclaw , ul . Obornicka . Nowa Hala zajezdni autobusowej nr IX . Fot . Kornelia Glowacka-Wolf / Agencja Gazeta SLOWA KLUCZOWE: zajezdnia hala mpk autobusy

KORNELIA GŁOWACKA-WOLF

Od 2015 r. to jedyna zajezdnia autobusowa wrocławskiego MPK. Wtedy też została odnowiona, remont wykonała firma Skanska za 23,5 mln zł. Za tę kwotę zajezdnia m.in. została powiększona o ponad 80 miejsc postojowych dla autobusów. Zbudowana została nowa hala dla obsługi autobusów i myjnia, zmodernizowana została również stacja benzynowa.

27.03.2015 Wroclaw , ul . Obornicka . Nowa hala zajezdni autobusowej nr IX . Fot . Kornelia Glowacka-Wolf / Agencja Gazeta SLOWA KLUCZOWE: zajezdnia autobusy komunikacja mpk KORNELIA GŁOWACKA-WOLF

Powstał też nowy, wybetonowany i oświetlony plac postojowy. Zostały zbudowane stanowiska, na których autobusy można podłączyć do sieci elektrycznej.

Nowa hala do codziennej obsługi dysponuje czterema stanowiskami, na których pojazdy mogą przejść niezbędne przeglądy. Specjalne instalacje umożliwiają też szybkie drobne naprawy. Zamontowano też nowoczesne urządzenia do wymiany płynów eksploatacyjnych.

27.03.2015 Wroclaw , ul . Obornicka . Nowa hala zajezdni autobusowej nr IX . Fot . Kornelia Glowacka-Wolf / Agencja Gazeta SLOWA KLUCZOWE: zajezdnia autobusy komunikacja mpk

KORNELIA GŁOWACKA-WOLF

Częścią hali są również miejsca do sprzątania, co ułatwione jest przez centralny system odkurzania. Olbrzymie bramy mają zapobiec przedostawaniu się wilgoci na wcześniejsze stanowiska, ponieważ za nimi zbudowana jest automatyczna myjnia. Wejścia poruszane są przez kierowców specjalną dźwignią.

- Na Obornickiej ma pracować ponad 900 osób, z czego około 800 to kierowcy, reszta to obsługa zaplecza. Wszyscy zostali na nowo wyszkoleni - mówiła w marcu 2015 r. Agnieszka Korzeniowska, rzeczniczka MPK.

Zajezdnie wrocławskiego MPK. Dla tramwajów i autobusów [ZDJĘCIA]

Zajezdnia nr 1 - Gaj

Zajezdnia nr 2 - Ołbin

Zajezdnia nr 3 - Ołbin

Zajezdnia nr 4 - Borek

Zajezdnia nr 5 - Popowice

Zajezdnia nr 6 - Dąbie

Zajezdnia nr 7 - Grabiszyńska

Zajezdnia nr 9 - Obornicka

Wszystkie komentarze

Tematy ważne dla Wrocławia

Warto przeczytać