Polskie budynki nominowane do prestiżowej europejskiej nagrody architektonicznej [ZDJĘCIA]

Budynek mieści aż cztery sale koncertowe. Są tak wygłuszone, że w każdej z nich jednocześnie może trwać koncert. Największa z nich ma trzy balkony, ponad 1800 miejsc siedzących i estradę o wymiarach 21 na 19 m. Szczególną zaletą sal jest nowoczesny system regulowania akustyki i dostosowywania jej do źródła dźwięku (m.in. ruchomy sufit i okalające sale przestrzenie akustyczne pozwalające na regulację długości wybrzmienia dźwięku). W sali głównej inaczej zabrzmi koncert symfoniczny, a inaczej kameralny czy jazzowy. Takie rozwiązania zaprojektowała dla Wrocławia nowojorska firma Artec Consultants Inc, znana na świecie z realizacji domów muzyki w Reykjaviku (Harpa), Singapurze (Esplanade) czy Montrealu (La Maison Symphonique).

Fot. Łukasz Rajchert

Gmach zajmuje cztery i pół hektara. Ma dziewięć kondygnacji i mieści trzypoziomowy podziemny parking miejski. To jedna z ostatnich prac architekta Stefana Kuryłowicza, zmarłego tragicznie w 2011 r. Projekt dokończyła jego żona Ewa (pracownia Kuryłowicz & Associates). To dość masywna bryła ze szczelinami przeszkleń. Sprawia wrażenie rozpływającego się pudełka, którego podstawy miękną i rozlewają się na boki. Kolorystyką może przypominać pudło rezonansowe skrzypiec.

Jedna z najlepszych w stolicy realizacji architektonicznych ostatnich lat. Muzeum wtopione w ceglane mury Cytadeli idealnie harmonizuje z historyczną przestrzenią starej, rosyjskiej twierdzy. Forma jest jednocześnie bardzo współczesna. To coś więcej niż budynek muzeum wkomponowany w starą kaponierę. To wyrafinowane artystycznie, zarazem przejmujące założenie pomnikowe, pełne symbolicznych znaczeń, które zwiedzający odkrywają klucząc skomplikowaną trasą. Pozbawione jednak nawet cienia naiwnej dosłowności i nieznośnego, pseudopatriotycznego kiczu. Porusza ekspresją i symboliką.

Muzeum zajęło południowo wschodni narożnik Cytadeli z półbastionem, działobitnią barkową i kaponierą, czyli ogromną ceglaną budowlą obronną flankującą fosę. To w kaponierze znalazła się gówna ekspozycja. Sam teren muzeum zajmuje obszar aż trzech hektarów.
Projekt wyłoniony został w międzynarodowym konkursie architektonicznym rozstrzygniętym w 2010 r. To w nim zwyciężyła pracownia Brzozowski Grabowiecki. Architekci stworzyli ten projekt do spółki z pracownią Maksa oraz artystą Jerzym Kaliną.

Po pierwsze nie szkodzić. Ta lekarska zasada to najkrótsza recenzja architektoniczna Europejskiego Centrum Edukacji Geologicznej Uniwersytetu Warszawskiego w Chęcinach pod Kielcami. Powstał ośrodek naukowy o wyjątkowej architekturze. Położony w miejscu urzekającym - pod skalnymi ścianami, z widokiem na ruiny zamku.

Pięć jednopiętrowych kostek niczym ogromne bloki skalne rozrzuconych zostało po niecce nieczynnego kamieniołomu Korzecko pod górą Rzepka i połączonych ulicą. Całość znakomicie wpisuje się w otoczenie. Za kilka lat, gdy obrośnie roślinnością, a wokół urosną drzewa, budynki staną się nieomal niewidoczne. Tu prymat ma natura.

PAWEŁ MAŁECKI

- Gdy przed przystąpieniem do projektowania budynku przyjechaliśmy do kamieniołomu w pobliżu zamku chęcińskiego, urzekł nas widok: skały i piękne barwy zachodzącego słońca - opowiada współprojektantka Centrum Maria Sękulska-Wrońska.

Jest architektem z warszawskiej pracowni architektonicznej WXCA. Elewacje budynku wykonane są z betonu, szkła i falującej światłocieniami okładziny z lokalnego kamienia. Tego samego, który wydobywany był tu do lat 70. XX w.

Budynek Muzeum Ognia miał przypominać płożący po ziemi płomień. - Połamaliśmy ten budynek, pofałdowaliśmy, wykrzywiliśmy, podcięliśmy, żeby pokazywał, jak ogień zachowuje się w naturze - mówiła Barbara Grąbczewska.

W efekcie kierowcy przejeżdżający obok budynku widzą trzy przepływające koło siebie ściany pokryte miedzią. W środku stworzono ekspozycję, której tematem przewodnim jest ogień. - Chodzi nie tylko o kopalnie i huty, które mają związek z całym regionem. Ale też o historię miasta, które kilkakrotnie ucierpiało od pożarów. W 1702 roku doszczętnie spłonęło, a rocznica tego wydarzenia obchodzona jest w Żorach jako Święto Ogniowe. Sama nazwa miasta pochodzi od słowa "żar" - mówił Sławomir Mazar z firmy AdVenture Multimedialne Muzea, która zaprojektowała ekspozycję w Muzeum Ognia.

fot. Tomasz Zakrzewski / archifolio

Zostało uznane za najlepszy obiekt architektoniczny zrealizowany w Polsce w 2015 roku ze środków publicznych. Centrum Rekreacyjno-Sportowe "Ukiel" to całoroczna, nowoczesna infrastruktura, w skład której wchodzą m.in.: promenada spacerowa, ścieżki piesze i rowerowe biegnące brzegami Zatoki Grunwaldzkiej, kawiarnia i restauracje, place zabaw, kompleks pomostów widokowych i cumowniczych. Dochodzą do tego platformy i tarasy wypoczynkowe oraz zaplecza szatniowo-sanitarne o wysokim standardzie.

ROBERT ROBASZEWSKI

Architekci często muszą się mierzyć z koniecznością zamknięcia skomplikowanej technologii w ogromnej kubaturze. Krakowskie zakłady zaprojektowały pracownie: Manufaktura nr 1, Teller Architekci, Prochem i Łapiński Architekci. Autorzy podjęli się trudnej sztuki uczynienia z architektury, która podporządkowana jest utylitarnej funkcji, pewnego symbolu. Budynek zawiera rodzaj ekologicznego przesłania. Obszerna bryła, gdy spojrzeć na nią z góry, przypomina pasy uprawnych pól i zwraca tym samym uwagę na to, czemu budynek służy.

Materiały prasowe

Obiekt powstał w miejscu, gdzie przed wojną stały kamienice tworzące kwartał miejski, który w wyniku zniszczeń wojennych przestał istnieć. Powstał przypadkowy plac zarośnięty zielenią, do którego mieszkańcy powojennego Szczecina przywykli. Architekci z pracowni KWK Promes uznali, że najlepiej byłoby powiązać dwie sprzeczne tradycje tego miejsca, przed- i powojenną i stworzyć urbanistyczną hybrydę, która będzie domykała przestrzeń jak kwartał, zachowując jednocześnie walory miejskiego placu, czyli otwartej przestrzeni publicznej. Pomysł na CDP zrodził się równolegle z koncepcją przestrzennego ukształtowania placu. Ukrycie większości kubatury muzeum pod ziemią wynikało z tego, że przed filharmonią i kościołem logicznym wydawało się pozostawienie pewnego przedpola przestrzeni dla tych budynków.

OLAF NOWICKI

Tam, gdzie można było wyjść ponad grunt, posadzka placu miękko się wznosi, ujawniając fragment muzeum i tworzące ekran od Trasy Zamkowej, wyniesienie ze Ścianą Pamięci, mówiącą o poległych tam ofiarach Grudnia '70. Wejścia do muzeum ukryte są za grubymi, obrotowymi ścianami, które po zamknięciu tworzą spójną, monolityczną strukturę tego budynku-placu, po otwarciu natomiast czytelnie pokazują, którędy się tam dostać.

Nad projektem własnego domu architekt Robert Konieczny pracował dwa lata. Inspiracją była polska tradycja budowania - stąd dach z dużym okapem. Natomiast przeszklony dół nawiązuje do realizowanych na początku XX-wieku modernistycznych wilii. Rozwiązaniem konstrukcyjnym, które nadaje bryle nietypowy wygląd jest powtórzenie formy dachu na dole budynku. - By dodać całej konstrukcji sztywności, pod domem przełożyłem do góry nogami dwuspadowy dach. I wyszła taka łódź, która ma dwa dachy chroniące przed wodą. Nazwałem ją Arką Koniecznego, bo tu zwierząt wokół też jest w bród - mówi projektant i właściciel domu, Robert Konieczny.

fot. Juliusz Sokołowski/ mat. Centrum Architektury

Budynek powstał tuż obok Spodka, na terenie dawnej kopalni Katowice. Z MCK, w którym jest kilkanaście sal konferencyjnych, może korzystać jednocześnie 15 tys. osób. Inwestycja kosztowała 385,7 mln zł, jej wyróżnikiem są obsiane trawą dachy. Przypomina zieloną dolinę, którą można przejść z jednej strony budynku na drugi. To pamiątka, po nieistniejącej już drodze z Bogucic do Katowic.

GRZEGORZ CELEJEWSKI

Sala otwarta w grudniu 2015 roku pełni wiele ról, m.in. muzyczną, teatralną i konferencyjną. Jest siedzibą toruńskiej orkiestry symfonicznej. Widownia może pomieścić przeszło 800 osób. ?Jordanki? otrzymały już wyróżnienie w konkursie Bryła Roku 2015, docenili ją także jurorzy National Geographic. Jak napisali, obok tego budynku trudno przejść obojętnie.

WOJCIECH KARDAS