"WUWA 2 to będzie czad". Spacer po modelowym osiedlu Nowe Żerniki

Zbigniew Maćków, architekt, jeden z głównych projektantów osiedla Nowe Żerniki, snuje wizję:

- Wstaje pani rano, zachodzi na dół do sklepu po bułki, wysyła dziecko na piechotę do szkoły, a sama idzie obok do biura. Ludzie mogą nie zdawać sobie sprawy, że we Wrocławiu istnieje rynek! Nie trzeba nigdzie jechać samochodem, wszystko jest na miejscu, a dookoła wszędzie zieleń. Bo z tą zielenią to poszaleliśmy. To będzie czad.

TOMASZ PIETRZYK

By dało się dojechać na Nowe Żerniki, potrzebne było nowe, kosztowne skrzyżowanie. Nie można było po prostu zrobić skrętu w lewo z wiaduktu, więc nowa trasa prowadzi łukiem na główną ulicę osiedla.

Większość ulic nie ma jeszcze nazw, niektóre z nich dopiero powstają, ale układ jest już widoczny. Architekci, którzy wymyślili osiedle, zaproponowali, by uhonorować tu wybitych projektantów z Breslau i Wrocławia.

MIECZYSŁAW MICHALAK

- Z północy na południe pobiegną ulice nazwane od architektów przedwojennych, a ze wschodu na zachód - powojennych - pokazuje Maćków, który zabiera nas na spacer po powstającym osiedlu. I dodaje: - Architektura dzieli się na dobrą i złą, a nie polską i niemiecką.

Być może już niedługo będzie można spacerować lub pędzić do pracy ulicami Maksa Berga i Hansa Poelziga, które przecinać będą ulice Mariana i Krystyny Barskich, Witolda Lipińskiego oraz Mieczysława Zlata.

Pomysł, który nie wszystkim przypadł do gustu (skrajne głosy zarzucają projektantom Nowych Żernik chęć 'regermanizacji Wrocławia'), zostanie poddany pod głosowanie na sesji rady miejskiej jeszcze w tym tygodniu.

MIECZYSŁAW MICHALAK

Na modelowe osiedle wjeżdża się aleją Architektów (przyszłą, dziś nieformalnie mówi się na nią Trasa Targowa).

To główna arteria. Została tak przygotowana, by w przyszłości (gdy osiedle się rozrośnie) można było poprowadzić tędy linię tramwajową przy minimalnym nakładzie środków, bez konieczności wielkiej przebudowy. Na razie kursować tu będą busy elektryczne, które dowiozą mieszkańców na przystanek tramwajowy przy ul. Kosmonautów.

TOMASZ PIETRZYK

Ani to ściernisko, ani San Francisco. Ma być cicho, spokojnie i funkcjonalnie. - Nisko, przy ziemi i dla ludzi - to słowa, które Maćków powtarza często przy różnych projektach urbanistycznych.

Prócz kwartałów mieszkalnych mają się tu znajdować szkoła, żłobek, dom seniora, dom kultury. Na parterze bloków zostaną otwarte lokale usługowe. - Jednym z naszych największych sukcesów jest to, że udało się do tego przekonać deweloperów - ocenia Maćków.

MIECZYSŁAW MICHALAK

Miasto doprowadziło już na osiedle infrastrukturę techniczną - prąd, kanalizację, wodę, a także ciepło. Budowy ruszyły pełną parą.

Na ukończeniu jest pierwsza inwestycja deweloperska, Osiedle Rodzinne - wielorodzinny budynek o charakterze kameralnej zabudowy jednorodzinnej.

TOMASZ PIETRZYK

To jedyna budowa, na której teren można już zajrzeć. Trwają tam ostatnie prace i jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, niedługo powinno rozpocząć się wydawanie kluczy, co oznacza, że pierwsze rodziny mogą tu spędzić Boże Narodzenie.

Nie będzie łatwo, bo choć kończy się układanie kostki chodnikowej, niedługo staną latarnie i zostaną zasadzone drzewa, to dookoła trwać będzie budowa i do zakładanego modelu jeszcze daleko.

TOMASZ PIETRZYK

Osiedle Rodzinne nie stawia na pierwszym miejscu intymności. Tu w cenie jest życie sąsiedzkie i ekologia.

TOMASZ PIETRZYK

Nie ma ogródków przy mieszkaniach na parterze, co ostatnio jest w modzie, bo po pierwsze - na parterze jest parking (podziemny generuje dużo większe koszty), a po drugie - na poziomie pierwszym, z którego wchodzi się do mieszkań, znajduje się wspólny taras. Na razie to surowy beton. Stoją też wielkie donice. W niektórych będzie trawa, a w tych największych - krzewy i drzewa. Zielono będzie także na dachach.

TOMASZ PIETRZYK

- Nie wkopujemy się w ziemię, by było jak najtaniej - wyjaśnia Maćków. - A ogródki? Kto przy naszym trybie życia ma na to czas?

Mieszkania są tu dwupoziomowe, z balkonami. Ceny: około 5 tys. zł/m kw. Większość jest już sprzedana.

TOMASZ PIETRZYK

We wszystkich powstających tu inwestycjach znajdą się mieszkania o zróżnicowanym metrażu - od małych kawalerek dla singli po wielopokojowe M dla rodzin z czwórką dzieci. Te, jak zapowiada Maćków, będą miały się gdzie wyszaleć. I nie chodzi wyłącznie o plac zabaw, ale o całą aleję, która ma być wyłączona z ruchu kołowego i zazieleniona. Na całym osiedlu priorytet będą mieć piesi, a wszystkie przejścia zostaną wyniesione.

TOMASZ PIETRZYK

Osiedle Rodzinne sąsiaduje z przyszłym domem kultury, który powstanie w dawnym schronie dla lotników, zaprojektowanym przez Richarda Konwiarza.

MIECZYSŁAW MICHALAK

W tej części, nazywanej ''ciężką'', znajdzie się nowoczesna sala widowiskowa i pracownie.

materiały: Nowe Żerniki

Bunkier zostanie rozbudowany o część ''lekką'', całkowicie przeszkloną, która będzie wychodzić na tereny zielone, plażę i istniejące już oczko wodne, które jest jednocześnie zbiornikiem retencyjnym.

materiały: Nowe Żerniki

Architekci liczą, że to miejsce stanie się centrum kulturalnym całego osiedla, a ludzie będą tu przychodzić na spotkania, ganiać po trawie i wypoczywać na leżakach.

materiały: Nowe Żerniki

W tej chwili na osiedlu pracuje jeszcze pięciu deweloperów: ATAL, Profit Development, Archicom, Blockpol oraz Vantage Development. Na dziedzińcu inwestycji budowanej przez tego ostatniego ma być nawet sad owocowy.

VANTAGE DEVELOPMENT

Niedługo budowy ma zacząć Towarzystwo Budownictwa Społecznego oraz trzy kooperatywy, które są realizowane nie przez deweloperów, ale oddolnie, przez przyszłych mieszkańców, którzy dostosowują budynek pod swoje potrzeby. Docelowo ma być ich pięć.

Wizualizacja: Pracownia Architektoniczna CREO Project

Powstające budynki będą sąsiadować z pasem rekreacyjnym, gdzie wśród pagórków zostanie stworzony niecodzienny plac zabawy (Maćków: - Nie chcemy rachitycznych placów zabaw.), skwer z drzewami (trwa dyskusja o gatunkach), a na jego końcu znajdzie się targowisko (wiata ze stołami). W planach nie ma tu żadnego supermarketu czy innego wielkiego obiektu handlowego.

TOMASZ PIETRZYK

Deptak ma łączyć kładka przechodząca nad ulicą Kosmonautów i prowadząca wprost na Glinianki. Będzie można dojść spacerem na kąpielisko, nie przechodząc przez ruchliwą ulicę.

FOT . WOJCIECH NEKANDA TREPKA

Trzeba użyć trochę wyobraźni i wtedy zobaczymy, że poszczególne kwartały nie będą ogrodzone (''Żadnych płotów!''), ale zostaną architektonicznie wydzielone. Na przykład na dziedzińce będą prowadzić wewnętrzne schody, które oddzielą strefę wspólną tylko dla mieszkańców od części usługowych, gdzie znajdą się sklepy czy kawiarnie. Osoby o ograniczonej mobilności będą mieć możliwość wejścia do budynku z poziomu parteru.

TOMASZ PIETRZYK

Najbliżej oczka wodnego sąsiadującego z przyszłym domem kultury buduje dziś Archicom. Tam też znajdzie się publiczny żłobek.

TOMASZ PIETRZYK

W jego sąsiedztwie, w hybrydowym budynku TBS, powstanie przedszkole i dom seniora. - Bardzo nam zależy, aby dzieci miały kontakt z osobami starszymi - mówi Maćków. - Dziś na nowych osiedlach deweloperskich mieszkania kupują głównie młode rodziny, emerytów często na nie nie stać. W związku z tym powstają bardzo homogeniczne społeczności. A my liczmy na udział osób starszych w życiu osiedla.

MIECZYSŁAW MICHALAK

Do Nowych Żernik zostaną włączone domy jednorodzinne, w których żyje kilka setek ludzi. Wcześniej mieszkali w mieście, a jakby na wsi.

Fot. Mieczysław Michalak / Agencja Gazeta

Z dala od innych ludzi, ruchliwych ulic, mieli ciszę i spokój. Teraz ich domy staną się częścią kompleksu miejskiego. Maćków: - Po 60 latach będą mieli wreszcie dostęp do kanalizacji, przy okazji otrzymają całą infrastrukturę. Nie będą musieli jeździć kilometry do najbliższego sklepu.

Fot. Mieczysław Michalak / Agencja Gazeta

Nowe Żerniki zostały pomyślane tak, że ich wysokość schodzi do głębi osiedla. Najwyższe budynki staną od strony ulicy Kosmonautów (sześć-siedem kondygnacji), a im dalej, tym będą niższe. Z domami jednorodzinnymi sąsiadują budynki dwukondygnacyjne.

Fot. Mieczysław Michalak / Agencja Gazeta

- A tam stanie szkoła - Maćków wskazuje ręką na drugi koniec pola, gdzie we mgle majaczą trzy rachityczne drzewka. Dzieci wejdą na pierwsze lekcje najwcześniej za kilka lat. W przyszłym roku ma zostać rozpisany konkurs na jej projekt. Założenie jest takie, by była modułowa, co pozwoli na jej rozbudowywanie wraz z rozrastaniem się osiedla.

TOMASZ PIETRZYK

Na wschód od alei Architektów powstaną budynki biurowe, które mają stanowić kurtynę oddzielającą od AOW. Maćków krzywi się na hasło ''biurowiec'', nazywa przyszłe budynki ''parkiem biurowym''. Trzeba przyznać, że nawet bez tej ''zasłony'' teraz wewnątrz osiedla nie jest głośno.

Jest też przewidziane miejsce na kościół (lub inny obiekt o funkcji sakralnej).

FOT . WOJCIECH NEKANDA TREPKA

WUWA 2 to osiedle w procesie i wszystko wskazuje na to, że pozostanie nim przez wiele lat. Maćków, pytany, ilu mieszkańców ma tu docelowo zamieszkać, odpowiada: - To zależy. To nie jest typowa inwestycja, gdzie jest wyznaczony termin oddania, następuje przecięcie wstęgi i gra orkiestra. Budujemy kawałek miasta, a miasto to proces działania. To trwa i nigdy się nie skończy. Ja tego nie buduję za prywatne pieniądze, to buduje miasto, które jest zależne od różnych czynników.

TOMASZ PIETRZYK

W pierwszym etapie powstanie około 2 tys. mieszkań, w których może zamieszkać 5 tys. osób.

Choć to plac budowy, chodniki są już prawie gotowe, pojawiają się spacerowicze. Może to przyszli mieszkańcy zaglądają do okien swoich przyszłych mieszkań.

KORNELIA GŁOWACKA-WOLF

Na chodnikach słupków nie będzie. Są już za to wydzielone miejsca do parkowania - dyskretnie, zaledwie za pomocą koloru kostek brukowych. Zarówno jezdnia, miejsca parkingowe, jak i ciąg pieszy znajdują się na tym samym poziomie.

TOMASZ PIETRZYK

Maćków: - Chcemy nauczyć ludzi prawidłowo parkować. Spotykam się często z przyszłymi mieszkańcami na targach budowlanych i wiem, że to specyficzny typ klienta. Świadomy. To ludzie, których przyciąga idea. Liczę, że powstanie fajna społeczność, która będzie dbać o to miejsce. A na modelowym osiedlu ludzie będą zachowywać się modelowo.

Mat. inwestora