Zakłady w Bielawie założył Christian Dierig w 1805 roku. Było to jedno z pierwszych takich przedsiębiorstw na Dolnym Śląsku, zatrudniało ponad 3 tys. osób - głównie miejscowych chałupników produkujących tkaniny bawełniane.
Fot. Joanna Dzikowska
Fot. Joanna Dzikowska
W połowie XIX wieku, kiedy wybuchło powstanie tkaczy śląskich, zakład i dom Dieriga przejęło kilka tysięcy osób. Tkacze żądali podniesienia płac oraz poprawy warunków bytowych. Mimo krwawej interwencji wojska (11 zabitych, 24 ciężko rannych), okupujących usunięto dopiero po kilku dniach. Zniszczenia towaru i maszyn dokonane podczas okupacji były bardzo poważne, a straty wyceniono na80 tys. talarów. Dierig wycofał się z życia zawodowego, a zakład przekazał synom.
Fot. Joanna Dzikowska
Fot. Joanna Dzikowska
Główne zakłady w Bielawie zostały znacjonalizowane przez państwo polskie w 1945 roku i otrzymały nową nazwę Państwowa Fabryka Wyrobów Bawełnianych Nr 1. Od 1950 nazywane były po prostu Bielbaw (połączenie słów "Bielawa" i "bawełna").
Fot. Joanna Dzikowska
Fot. Joanna Dzikowska
W 2008 roku zakład ogłosił upadłość, niedługo potem wykupiła go firma Greno. Do dziś produkuje pościel, tkaniny koszulowe i materiały przeznaczone na obicie mebli czy wózków dziecięcych. Większość budynków na terenie dawnego zakładu to jednak ruina.
Silesiana była kiedyś największym zakładem włókienniczym w dawnym województwie wałbrzyskim. Powstały pod koniec XIX wieku, na fali industrializacji przemysłu i rozwoju regionu.
Fot. Joanna Dzikowska
Początkowo fabryka działała jako dwa oddzielne zakłady, które połączono dopiero po II wojnie światowej. Na terenie Silesiany stała tkalnia, przędzalnia, stolarnia i wiele magazynów. Przy jednej z tkalni mieściła się także kotłownia, a niedaleko - zakładowa stacja paliw i warsztaty samochodowe.
Fot. Joanna Dzikowska
Fot. Joanna Dzikowska
Jeszcze w drugiej połowie XX wieku zakłady specjalizowały się w produkcji przędzy bawełnianej i bawełnopodobnej, różnego rodzaju tkanin oraz przędzy dla przemysłu dziewiarskiego. W szczytowym okresie działalności (czyli w latach 70-tych) zatrudniały około czterech tysięcy osób.
Fot. Joanna Dzikowska
Fot. Joanna Dzikowska
Pod koniec lat osiemdziesiątych tkalnia została sprzedana firmie produkującej uszczelki samochodowe. W 1997 roku zakłady walczyły z powodzią - zalane zostały hale i maszyny. Wtedy też Silesiana została przekształcona na spółkę ,,NGK PLUTON". Z czasem fabrykę zamknięto zupełnie, a w 2005 roku spółka ogłosiła upadłość.
Fabryka włókiennicza w Walimiu została wybudowana pod koniec XIX wieku. Już wcześniej, bo w połowie XVIII wieku, były tam organizowane targi płótna i przędzy. Zakłady, które powstały na bazie tkalni - Websky, Hartmann & Wiesen AG - zostały po wojnie przejęte przez państwo.
Fot. Joanna Dzikowska
Fot. Joanna Dzikowska
Tak powstały Zakłady Przemysłu Lniarskiego, które jeszcze pod koniec lat 70. należały do największych w branży. Produkowano tu do 12,5 mln. metrów bieżących tkanin - głównie obrusów, ścierek i ręczników. Eksportowano je m.in. do Australii, Nowej Zelandii, Hongkongu, Japonii, USA i większości krajów europejskich.
Fot. Joanna Dzikowska
Od połowy lat 80, z powodu kryzysu na rynku i wzrostu kosztów produkcji, zakład miał się coraz gorzej. Wreszcie, w 1992 roku, został zlikwidowany. Dzisiaj ruiny odwiedzają nieliczni złomiarze oraz filmowcy. Walim zagrał m.in. jako scenografia do serialu Tajemnica Twierdzy Szyfrów.
"Jeszcze do niedawna włókiennictwo stanowiło najbardziej rozwiniętą gałąź przemysłu terenów podgórskich Dolnego Śląska. Dziś po dawnych przedsiębiorstwach i fabrykach lniarskich, bawełnianych, wełnianych, pozostały tylko problemy. Co robić z niepotrzebną nikomu masą spadkową? (...) W Walimiu stało się znacznie gorzej, bo zawirowania własnościowe po zamknięciu fabryki doprowadziły do tego, że popadła ona w ruinę i dziś straszy rozbebeszonymi resztkami murów jak po eksplozji tony dynamitu" - pisze Stanisław Michalik, autor bloga www.tujestmojdom.blogspot.com.
Fot. Joanna Dzikowska
Fot. Joanna Dzikowska
"Na naszych oczach niszczeją, często giną bezpowrotnie, obiekty przemysłowe dużej wartości zabytkowej, świadczące o ważnym etapie rozwoju techniki. Nie do końca potrafimy docenić ich wartość, uszanować znaczenia i historycznej roli. Pojawiające się próby rewitalizacji zespołów i obiektów ze strony środowisk naukowych napotykają na barierę nie do pokonania - brak pieniędzy" - dodaje Stanisław Michalik.
Początkowo produkowano tu... sprzęt lotniczy. Państwowe Zakłady Sprzętu Lotniczego otworzyły fabrykę przy ul. Parkowej w Dzierżoniowie. Rok po uruchomieniu zakładów - w 1946 roku - włączono do nich fabrykę części metalowych, która wytwarzała elementy maszyn włókienniczych. Nowe przedsiębiorstwo otrzymało nazwę Fabryka Maszyn i Odlewnia. Dyrektorem zakładu został Aleksander Szponer.
Fot. archiwum prywatne
Fot. archiwum prywatne
Produkcję krosien automatycznych rozpoczęto w 1947 roku, a rok później zakład przyjął nazwę Dolnośląska Fabryka Krosien.
Fot. archiwum prywatne
W 2011 roku zarząd spółki (ostatnia firma, która zarządzała terenem i budynkami, nosiła nazwę Defka) zdecydował o likwidacji fabryki.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze
si śluński niemco-wannabe odezwał.