Historyk sztuki i konserwator zabytków. Zaczynał jako nauczyciel historii sztuki w szkole rzemiosła artystycznego w Cieplicach Zdroju. Prowincjonalnym Konserwatorem Zabytków Dolnego Śląska został w 1932 roku i był nim aż do końca wojny. Kontynuował rozpoczętą przez swojego poprzednika, Ludwiga Burgemeistra, nową inwentaryzację zabytków sztuki regionu. Doskonale orientował się więc, co powinno być ukryte na wypadek rozpoczęcia na terenie Śląska działań wojennych. Do prywatnych kolekcjonerów wysłał prośbę o podanie spisu szczególnie cennych przedmiotów (na 250 osób odpowiedziało 160). Zgłosiły one : 552 obrazy, 90 rzeźb, 373 meble, 11 tek grafik i tysiące sztuk rzemiosła artystycznego. Założyć trzeba, że reszta postanowiła ukryć swoje kolekcje prywatnie.

Na terenie naszego województwa było mnóstwo miejsc nadających się do ukrycia skarbów. Znajduje się tu bardzo dużo pałaców i zamków, są naturalne jaskinie jak i wiele sztolni i kopalni. W latach 1942 - 1945 udokumentowano 207 transportów. Ale najważniejsza jest tzw. ''lista Grundmanna''. Był to zaszyfrowany spis miejsc ukrycia dzieł sztuki. Lista ta została odnaleziona w ruinach urzędu konserwatora. Rozszyfrował ją historyk sztuki prof. Józef Gębczak. Na liście jest 80 miejsc składowania skarbów. Lista kończy się datą 21 czerwca 1944 r., a wiadomo, że Grundmann pracował przy zabezpieczaniu zabytków do połowy lutego1945 r. We wszystkich znanych z tej listy miejscach zaraz po wojnie była komisja rewindykacyjna Ministerstwa Kultury i Sztuki pod przewodnictwem Witolda Kieszkowskiego - dyrektora Naczelnej Dyrekcji Muzeów.

archiwum

Niestety wiele tych miejsc  momencie dotarcia do nich komisji było już splądrowanych. Ale niektóre  okazały się pełne skarbów. Taką lokalizacją była np. Biblioteka Schaffgotschów w Cieplicach. W sierpniu 1945r. odkryto w niej 19 skrzyń ze skarbami katedry na Wawelu, katedry warszawskiej, Wilanowa, Łazienek, Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Czartoryskich. Inną znaną miejscowością była Przesieka, gdzie znaleziono obrazy Matejki i 60 skrzyń różnych zbiorów śląskich i z Polski.

1. Biedrzychowice (Friedersdorf), woj. Dolnośląskie, gmina Olszyna, w zamku, Grafin v. Pfeil zbiory Urzędu Konserwatorskiego z Berlina

2. Bobolice (Schrabsdorf), woj. Dolnośląskie, gmina Zabkowice Śląskie, w zamku, Grafin Strachwitz zbiory Volkerkonde-Museum z Berlina

3. Borowa (Bohrau), woj. Dolnośląskie, gmina Długoleka, w zamku, Grafin Schwerin zbiory Biblioteki Miejskiej we Wrocławiu

4. Borowina (Hartau), woj. Lubuskie, gmina Szprotawa, w zamku, Grifin v.Stosch Archiwum Miejskie i Biblioteka Miejska z Wrocławia

Fot. Lukasz Giza / Agencja Gazeta

5. Bożków (Eckersdorf), woj. Dolnośląskie, gmina Nowa Ruda, w pałacu, Graf Magnis zbiory Urzędu Konserwatorskiego z Berlina

6. Brzezica (Klein Bresa), woj. Dolnośląskie, gmina Borów, w zamku, Grafin v.Moltke Miejskie Zbiory Sztuki Wrocław

7. Cerekwica (Zirkwitz), woj. Dolnośląskie, powiat trzebnicki, w zamku, Graf v.Ballestrem archiwum Biblioteki Katolicko-Teologicznej Seminarium z Wrocławia

8. Chelmiec (Kolbnitz), woj. Dolnośląskie, gmina Męcinka, w zamku, Frh. v. Czettritz zbiory biblioteki kościoła św. Piotra i Pawla z Legnicy

9. Cieplice (Warmbrunn), woj. Dolnośląskie, w Katolickim Urzędzie Parafialnym Archiwum Państwowe z Wrocławia

10. Dębowy Gaj (Siebeneichen), woj. Dolnośląskie, gmina Lwówek Śląski, w zamku, Theodor Watjen instrumenty i nuty z Krajowej Szkoly Muzycznej z Wrocławia

16

11. Gaworzyce (Oberquell), woj. Dolnośląskie, gmina Wołów, w zamku, Frh. v. Tschammer zbiory Urzędu Konserwatorskiego z Berlina, Biblioteka Miejska z Wrocławia

12. Glebowice (Alteichenau), woj. Dolnośląskie, gmina Wołów, w zamku, Grafin v. Pourtales grafika Muzeum Sztuk Pięknych z Wrocławia

13. Gosciszów (Giessmannsdorf), woj. Dolnośląskie, gmina Nowogrodziec, w Ewangielickim Domie Modlitewnym zbiory Biblioteki Państwowej z Berlina

14. Grodziec (Groditzburg), woj. Dolnośląskie, gmina Zagrodno, w zamku i placu, ambasador v. Dirksen zbiory Biblioteki Państwowej Berlin

15. Gruszów (Birkholz), woj. Dolnośląskie, gmina Marcinowice, w paacu, v. Dresky archiwum Biblioteki Miejskiej z Wrocławia

17

16. Henryków (Heinrichau), woj. Dolnośląskie, gmina Ziębice w Katolickim Urzedzie Parafialnym, ukryto dobra Uniwersytetu Wrocławskiego

17. Kamieniec Ząbkowicki (Kamenz), woj. Dolnośląskie, gmina Kamieniec Ząbkowicki w katolickim kościele parafialnym ukryto dobra z Muzeum Sztuk Pięknych - Wrocław

18. Kamienna Góra (Landershut), woj. Dolnośląskie. gmina Kamienna Góra, w Landratsamt archiwa Andalyjskiego Muzeum Krajowego w Desau

Mat. Zamku Karpniki

19. Karpniki (Fischbach) woj. Dolnośląskie, gmina Mysłakowice, w zamku, Grossherzog v. Hessen zbiory Muzeum Zamkowego z Darmstadt

20. Kiełczyn (Koltschen), woj. Dolnośląskie, gmina Dzierżoniów, w plebani katolickiej Archiwum Diecezyjne i Biblioteka z Wrocławia

18

21. Kłodzko (GIatz), woj. Dolnośląskie, gmina Kłodzko, w gimnazjum i dawnej kaplicy zbiory książek wydawcy HIRT z Wrocławia

22. Kościelniki Dolne (Steinkirch), woj. Dolnośląskie, gmina Lubań, w kościele ewangelickim gotycki ołtarz szafkowy z kościoła w Lubaniu

wikicommons

23. Krasków (Kratzkau), woj. Dolnośląskie, gmina Marcinowice, w zamku, Graf V. Salisch ukryto prywatne zbiory sztuki z Wrocławia

24. Kryniczno (Krintsch), woj. Dolnośląskie, gmina Środa Śląska, w plebani i Katolickim Urzędzie Parafialnym parametry Katedry z Wrocławia

25. Krzeszów (Grussau), woj. Dolnośląskie, gmina Kamienna Góra, w kościele św. Józefa zbiory Biblioteki Państwowej z Berlina, Archiwum Państwowe z Wrocławia

19

26. Kuchary (Kuchendorf), woj. Dolnośląskie, gmina Łagiewniki, w zamku, Fif. v. Zeidlitz u. Leipe zbiory Kuratora Uniwersytetu i Politechniki we Wrocławiu

27. Kunów (Kuchna),woj. Dolnośląskie, gmina Zgorzelec, w zamku, Major v. Hartwig Miejskie Zbiory Sztuki Zgorzelca, Archiwum Miejskie ze Zgorzelca

28. Lasów (Lissa), woj. Dolnośląskie, gmina Piensk, w zamku, Johann Droescher archiwum Ministerstwa Kultury z Berlina

29. Lubomierz (Liebenthal), woj. Dolnośląskie, gmina Lubomierz, w kościele katolickim rzeźby, stalle, obrazy Willmanna z klasztoru w Lubiążu

30. Luboradz (Lobris), woj. Dolnośląskie, gmina Mściwojów, w zamku, Graf v. Wolkenstein-Trostburg prywatne zbiory sztuki z Wrocławia

20

31. Lwówek Śląski (Lowenberg), woj. Dolnośląskie, gmina Lwówek Slaski, w kościele katolickim rzeźby i ołtarze z kosciolów wrocławskich

32. Łojowice (Louisdorf), woj. Dolnośląskie, gmina Wiązów, w zamku, baron Karnapp instrumenty Krajowej Szkoly Muzycznej z Wrocławia

fotopolska.eu

33. Mańczyce (Manze), woj. Dolnośląskie, gmina Borów, w zamku, Kurt v. Rohr zbiory Biblioteki Uniwersyteckiej z Wrocławia

34. Michałkowa (Michelsdorf), woj. Dolnośląskie, gmina Walim, w zamku, Baron v. Zedlitz in Kynau archiwa Urzędu Konserwatorskiego z Berlina

35. Mietków (Mettkau), woj. Dolnośląskie, gmina Kąty Wrocławskie, w pałacu, Frau v. Schenk zbiory Archiwum Konserwatora Zabytków

21

36. Młynica (Mellendorf), woj. Dolnośląskie, gmina Łagiewniki w zamku, Prinz Georg zu Schoenaich-Carolath archiwa Kuratora Uniwersytetu i Politechniki z Wrocławia

37. Mrowiny (Konradswaldau), woj. Dolnośląskie, gmina Żarów, w pałacu, K. A. v. Kulmiz Archiwum Miejskie z Wroclawia

38. Mysłakowice (Erdmannsdort), woj. Dolnośląskie, gmina Mysłakowice, w zamku NSDAP - Reichsschule der SA zbiory Urzędu Konserwatorskiego z Berlina, "Amt Rosenberg" Berlin

39. Mysłów (Seitendorf), woj. Dolnośląskie, Bolków, w zamku (dawne probostwo), Ewa Hacke archiwa Urzędu Konserwatorskiego z Berlina, prywatne zbiory

40. Namyslów (Namslau), woj. Opolskie, w Browarze Haselbacha zbiory Muzeum Krajowego - Anhal Dessau, Instytutu Medycznego Uniwersytetu z Wrocławia

22

41. Nowa Ruda (Neurode), pow. Kłodzki, w gmachu więzienia archiwa Ministerstwa Sprawiedliwości z Berlina

42. Nowy Kościół (Neukirch), pow. Złotoryjski, gmina Świerzawa, w zamku, Frh. v. Zeidlitz und Neukirch, Heinrich. prywatne zbiory sztuki z Wrocławia, Biblioteka Miejska Wrocław

43. Oleśnica (Oels), pow. Wrocław, gmina Oleśnica w kościele parafialnym zbiory Instytutu Botanicznego z Wrocławia, Archiwum Miejskie z Wrocławia

44. Oldrzychowice (Ullersdorf), pow. Kłodzki, w zamku, Graf v. Magnis archiwa Urzędu Konserwatorskiego z Berlina

paczkow.pl

45. Paczków (Patschkau), woj. Opolskie archiwum Urzędu Konserwatorskiego z Opola

23

46. Pielaszkowice (Plaswitz), pow. Średzki, gmina Udanin, w zamku, Frh. v. Buddenbrock zbiory Biblioteki Uniwersyteckiej z Wrocławia

47. Polakowice (Dreiteichen), woj. Dolnośląskie, gmina Żórawina, w zamku, B. Pomme zbiory Biblioteki Uniwersyteckiej z Wrocławia

48. Prudnik (Neustadt), woj. Opole, gmina Prudnik, w majątku Bruno Fippera ukryto Miejskie Zbiory Sztuki Wrocław

49. Ramultowice (Ramfeld), woj. Dolnośląskie, gmina Kostomłoty, w zamku, Graf Henkel v. Donnersmarck Archiwum Miejskie z Wrocławia, Biblioteka Miejska Wrocław

50. Rościsławice lub Rosciszowice (Blucherwald), woj. Dolnośląskie, gmina Oborniki Śląskie, G. von Roeder Archiwum Państwowe z Wrocławia

24

51. Roztocznik (Olhersdorf), woj. Dolnośląskie, gmina Dzierzoniów, w zamku, Graf Zeidlitz Archiwum Panstwowe z Wrocławia

Pałac w Roztoce/CC BY-SA 3.0/ Xxkazik/ Wikimedia Commons

52. Roztoka (Rohnstok), woj. Dolnośląskie, gmina Dobromierz, w pałacu, Graf v. Hochberg (z Książa) wyposażenie zamku Książ

53. Siedlęcin (Boberronssdorf), woj. Dolnośląskie, gmina Jezów Sudecki, w wieży zamkowej, Graf Schaffgotsch zbiory Urzedu Konserwatorskiego z Berlina i Wrocławia

Robert Rydwelski/Wikiemedia Commons creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0

54. Siedlisko (Carolath), woj. Lubuskie, gmina Siedlisko, w zamku, Furstin Carolath-Beuthen zbiory Urzędu Konserwatorskiego z Berlina

55. Sobieszów (Hermsdorf), woj. Dolnośląskie, Zarząd Kamery, Graf Schaffgotsch zbiory Archiwum Państwowe Wrocław

25

56. Sobótka (Zobten), woj. Dolnośląskie, w Katolickim Urzędzie Parafialnym i kościół św. Anny, zbiory Muzeum Diecezjalnego z Wrocławia, Archiwum Diecezjalne, Biblioteka Katedralna z Wrocławia, Państwowa Szkoła Budowlana, Biblioteka Medyczna Żydowskiego Szpitala z Wrocławia

57. Starościn (Sterzendorf), woj. Opolskie, gmina Świerczów, w zamku, Graf v. Saurma-Jeltsch zbiory Biblioteki Uniwersyteckiej z Wrocławia

58. Stolec (Stolz), woj. Dolnośląskie, gmina Zabkowice Śląskie, w zamku, SA Obergruppe ,,Schlesien" Miejskie zbiory Sztuki z Wrocławia (meble)

59. Strzelin (Strehlen), woj. Dolnośląskie, na plebani zbiory Muzeum Diecezjalnego z Wrocławia

60. Studniska Dolne (Niederschunbrunn), woj. Dolnośląskie, gmina Sulików, w zamku, Graf v. Finckenstein Miejskie Zbiory Sztuki ze Zgorzelca

26

61. Szczytna (Ruckers), woj. Dolnośląskie, gmina Szczytna, w zamku, Woldstein (Missionshaus) zbiory Muzeum Zamkowego z Wrocławia

62. Szklarska Poręba (M. Schreiberhau), woj. Dolnośląskie. W willi Gutmann-Zimmermann, zbiory Muzeum Sztuk Pięknych we Wrocławiu

63. Szprotawa (Sprottau), woj. Lubuskie, gmina Szprotawa w katolickich kościołach archiwum Biblioteki Miejskiej z Wroclawia

64. Świebodzice (Freiburg), woj. Dolnośląskie, gmina Świebodzice, w Zakładach Leczniczych Prowincji Śląskiej

65. Świerzawa (Schonau), woj. Dolnośląskie, gmina Świerzawa, w kościele św. Jana archiwa Instytutu Mineralogiczno-Petrograficzny z Wrocławia, rzeźby profesora von Gosena

27

66. Warmątowice (Eichholz), woj. Dolnośląskie, gmina Krotoszyce,w zamku, Frf. V. Zeidlitz U. Neukirch zbiory numizmatyczne - Miejskie Zbiory Sztuki Wrocław

67. Wiązów (Wansen), woj. Dolnośląskie, gmina Wiązów, na plebani, dobra - Arcybiskupi Generalny Wikariat - Wrocław

68. Wierzbna (Wurben), woj. Dolnośląskie, gmina Zarów, w kościele katolickim tumba Henryka IV z kościoła św. Krzyza, tumba Henryka II z kościoła św. Wincentego

fotopolska.eu

69. Wierzchowice (Hochweiler), woj. Dolnośląskie, gmina Milicz, w zamku, Graf. v. Hochberg

70. Woskowice Małe (Lorzendorf), woj. Opolskie, gmina Namyslów, w zamku, K. v. Loesch archiwum Urzędu Konserwatorskiego z Berlina

28

71. Zagrodno (Adelsdorf), woj. Dolnośląskie, gmina Zagrodno, w zamku, Grafin Pfeil prywatne zbiory sztuki z Wrocławia, Urząd Konserwatorski - Wrocław

Barbara Maliszewska/creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/pl/

72. Zagórze Śląskie (Kynau), woj. Dolnośląskie. Walim, w zamku, Frh. v. Zeidlitz u. Neukirch archiwa Urzędu Konserwatorskiego z Berlina

73. Żarska Wieś (Florsdort), woj. Dolnośląskie, gmina Zgorzelec, w zamku, H. H. Schaeffer Miejskie Zbiory Sztuki ze Zgorzelca

74. Żelowice (Silbitz), woj. Dolnośląskie, gmina Łagiewniki, w zamku, Graf Stillfried. Archiwum Miejskie z Wrocławia

29