Ulica Świdnicka jest najstarszą ulicą we Wrocławiu. Pierwsze wzmianki o niej pojawiły się już na początku XIV wieku, kronikarze pisali o bramie Świdnickiej (znajdowała się na wysokości dzisiejszej ulicy Leszczyńskiego).
Źródło: Olgierd Czerner 'Wrocław na dawnej rycinie'
Widok na ul. Świdnicką od południa (jeszcze bez budynku Opery Wrocławskiej). Rysował Henryk Muetzel w 1828 r.
Kilkakrotnie zmieniała się jej długość, do jej ciągu były włączane kolejne odcinki. Obecnie liczy nieco ponad kilometr długości (dokładnie 1050 m), ale na całej jej rozciągłości można znaleźć jedne z najsłynniejszych budynków Wrocławia.
Fotopolska.eu
Na pierwszym planie budynek nieistniejącej dziś Generalnej Komendantury.
W trakcie wieków nosiła miano Swidnische Gassin (Świdnicki gościniec), Schweidnitzer Gasse, a ostatecznie w XIX wieku przyjęła się nazwa Schweidnitzer Strasse. W średniowieczu była jedną z dwóch ulic (obok Oławskiej), które nosiły nazwę od miasta, w kierunku którego prowadzą. W latach 50. przechrzczono ją na krótko na Stalinogradzką, do której włączono ul. Fredry, jednak od 1957 roku jest już stale ulicą Świdnicką.
Jednym z najlepiej rozpoznawalnych budynków jest niewątpliwie klasycystyczny gmach Opery Wrocławskiej wzniesiony w latach 1839-1841. Ulokowany dziś pod numerem 35, najpierw gościł teatr miejski, który pod koniec XVIII wieku zyskał miano Teatru Królewskiego. Na przełomie wieków XIX i XX został przemianowany na operę.
Fot. Łukasz Giza / Agencja Gazeta
Kolejnym wyróżnikiem Świdnickiej jest wybudowany w 1930 roku modernistyczny dom towarowy Wertheima, później znany jako Powszechny Dom Towarowy, dziś - Renoma. Jego aktualna nazwę wybrali przez głosowanie czytelnicy 'Słowa Polskiego'.
Fotopolska.eu
Niezrealizowany projekt pod nazwą "Dom Handlowy Leonard Tietz" ('Warenhaus Leonard Tietz')
Gmach Wertheima, wybudowany w miejscu dawnych kamienic, był wówczas największym domem towarowym. Jednak pomysłów na centrum handlowe przy Świdnickiej było więcej. Na zdjęciu plan domu kupca Tietza.
Fotopolska.eu
Dziś obok Renomy stoi wzbudzający kontrowersje i niepochlebne opinie pomnik Bolesława Chrobrego. Wcześniej w tym miejscu znajdował się skwer, a do 1945 roku - monumentalny pomnik pruskiego cesarza Wilhelma I.
Fotopolska.eu
Początek lat 90., Świdnicka przed skrzyżowaniem Podwalem. Dziś stoi tam pominik Bolesława Chrobrego. Na drugim planie widać budynek dawnego odwachu oraz kościół Bożego Ciała.
Cała ulica Świdnicka odznacza się bogactwem stylów architektonicznych. Niektóre budynki od lat budzą zachwyt, inne już w trakcie powstania budziły kontrowersje.
Fot. Mieczysław Michalak / Agencja Gazeta
Sąsiadują tu ze sobą budynku z różnych okresów. Na zdjęciu widać witryny secesyjnego budynku hotelu Monopol, zbudowanego pod koniec XIX wieku. Było to jedno z najbardziej luksusowych miejsc ówczesnego Wrocławia, bywali tu bogaci mieszczanie i przedstawiciele świata artystycznego. Od 30 lat znajduje się na liście zabytków, przeszedł gruntowany remont i od 2009 przyjmuje gości w 121 pokojach, czterech salach konferencyjnych i dwóch restauracjach. W trakcie EURO 2012 mieszkała tu piłkarska reprezantacja Czech.
Obok niego stoi gotycki kościół świętych Stanisława, Doroty i Wacława. Troje patronów miało symbolizować trzy narody, których dzieje splotły się we Wrocławiu: Czechów, Polaków i Niemców.
Fot. Tomasz Szambelan / Agencja Gazeta
Po prawej stronie widać kolorowy budynek Solpolu, którego budowa w latach 90 wzbudziła duże kontrowersje. I dziś gmach według projektu wrocławskiego architekta Wojciecha Jarząbka wywołuje krytykę, w 2013 roku pojawił się nawet pomysł jego wyburzenia.
Znajdziemy tu też socrealistyczną Kościuszkowską Dzielnicę Mieszkaniową, wybudowaną w latach 1954-1956 w miejscu placu Tauentziena.
Fot. Włodzimierz Kałdowski
Ul. Świdnicka (przystanek pod Arkadami) w latach 60 XX wieku.
To właśnie częścią KDM-u są słynne wrocławskie Arkady, od których nazwę wziął przystanek tramwajowy i autobusowy (a nie od powstałego nieopodal pół wieku później centrum handlowego...).
Fotopolska.eu
Z kolei Friedrich von Tauentzien, którego imię nosił plac, był pruskim generałem. Dowodził obroną Wrocławia przed wojskami austriackimi podczas wojny siedmioletniej (1756-1763). Jego pomnik nagrobny zdobił plac od końca XVIII wieku do 1945 roku. Dziś plac nosi imię Tadeusza Kościuszki.
Ulica Świdnicka była świadkiem wielu historycznych wydarzeń. Głowy ówczesnych mocarstw przyjeżdżały do Wrocławia na obchody Dni Cesarskich. W 1896 odwiedził nas ostatni car Rosji Mikołaj II.
Fotopolska.eu, 'Breslau Gestern', Maciej Łagiewski, Wydawnictwo Wokół Nas, Gliwice 1996
Dekoracja ulicy Świdnickiej z okazji wizyty cesarza Wilhelma Drugiego w 1906 roku.
10 lat później gościliśmy Wilhelma II, ostatniego niemieckiego cesarza i króla Prus, przedstawiciela dynastii Hohenzollernów.
Fot. Łukasz Giza / Agencja Gazeta
W 1937 roku gościł tu sam Hitler, który przemawiał ze specjalnie dla niego dobudowanego balkonu nad wejściem głównym do hotelu Monopol.
Fotopolska.eu
Zamieszki po niezależnym pochodzie pierwszomajowym, zorganizowanym przez podziemne struktury "Solidarności", 1 maja 1983 roku.
Odbywały się tu pochody pierwszomajowe, dochodziło do zamieszek w trakcie stanu wojennego.
Fot. Mieczysław Michalak
Wybory 1989 roku, Władysław Frasyniuk przedstawia Zbigniewa Lecha, kandydata na posła.
Pomarańczowa Alternatywa organizowała happeningi, a kandydaci na włodarzy - wiece wyborcze.
Fotopolska.eu
Świdnickiej nie ominęła też wielka woda w trakcie powodzi w 1997 roku.
Wnętrze restauracji Reichshallen przy ul. Świdnickiej 16, początek XX wieku.
Przez kilka wieków Świdnicka była główną ulica handlową miasta i w ten sposób zapisała się na kartach jego historii. Działy tu liczne sklepiki, punkty usługowe, zakłady rzemieślnicze, restauracje i kawiarnie.
Fotopolska.eu
Wnętrze restauracji "Automat" przy ul. Świdnickiej 50, przełom XIX i XX wieku.
Fotopolska.eu
Sklep przy ul. Świdnickiej 12, koniec lat 40.
Fot. Tomasz Olszewski / zbiory Muzeum miejskiego Wrocławia
W dawnym Powszechnym Domu Towarowym działała Kawiarnia Centralna.
Fot. Stefan Arczyński / Muzeum Miejskie Wrocławia
Podczas oblężenia Wrocławia ulica została zniszczona niemal całkowicie (zburzono ok. 90 proc. zabudowy). Jej odbudowa była prowadzona etapami, lecz ostatecznie nie przywrócono jej pierwotnego wyglądu.
Fot. Mieczysław Michalak / Agencja Gazeta
Historyczny ciąg Świdnickiej został przecięty w latach 70., w czasie budowy trasy W-Z. Powstało wówczas przejście podziemne, a wyburzono budynek dawnej Składnicy Harcerskiej. W roku 1997 zaczęły się zmiany i od 2004 roku północna część Świdnickiej jest dostępna wyłącznie dla pieszych.
Od kilku lat mówi się o upadku ulicy Świdnickiej, która straciła swój handlowy charakter, a stała się głównie arterią komunikacyjną. Kursuje tędy kilka linii tramwajowych i autobusowych, jest to tez ważny szlak dla ruchu samochodowego z południa na północ Wrocławia i odwrotnie.
Fot. Lukasz Giza / Agencja Gazeta
To też ważna trasa dla rowerzystów. W 2011 roku na jezdni pojawiły się znaki, które miały ułatwić jazdę obok samochodów.
Fotopolska.eu
Jednak już w 1939 roku jeżdżenie rowerami po Świdnickiej było modne.
fot. Kornelia Głowacka - Wolf / Agencja Gazeta
Kupców i klientów zagarnęły wielki centra handlowe. Także na Świdnickiej pojawiły się głównie sklepy sieciowe, restauracje wielkich korporacji i banki. Na rogu z ulicą Kazimierza Wielkiego działa od 17 lat KFC, jeden najstarszych barów szybkiej obsługi w całym Wrocławiu.
Wizualizacja Przejścia Świdnickiego, które ma być gotowe w 2016 roku.
Obecnie trwa remont w dawnym barze Barbara (naprzeciwko KFC), gdzie od przyszłego roku będzie siedziba Biura Europejskiej Stolicy Kultury 2016. W planach jest także przebudowa przejścia Świdnickiego.
MACIEJ ŚWIERCZYŃSKI
Katarzyna Roj, Marek Śmiechowski i Magdalena Zielonka chcą ożywić ulicę Świdnicką.
Przed kilkoma tygodniami przedsiębiorcy, handlowcy i artyści, którzy prowadzą tu swoją działalność, założyli Stowarzyszenie Ulicy Świdnickiej. Jego głównym zadaniem jest promocja i aktywacja tego miejsca. Pierwszym organizowanym przez nich wydarzeniem jest Festiwal ulicy Świdnickiej, która zaczyna się w południe w sobotę 27 września.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze