Tak mogło wyglądać lotnisko [PRACE KONKURSOWE]

Pracownia chciała stworzyć coś nowego. Zaprojektowała lekki budynek z dużą, otwartą halą. Dach został podzielony na faliste płaty, które się przenikają.

"Przenikanie się płatów dachu uzyskano poprzez zastosowanie stalowych, sprężonych kratownic o geometrii zakrzywionej sinusoidalnie, przesuniętych względem siebie - umożliwiło to zarówno uzyskanie efektu zróżnicowanej i harmonijnej bryły terminalu, jak i doświetlenie hali odlotów/przylotów światłem dziennym poprzez świetliki na styku sekcji zadaszenia" - podali w opisie projektu architekci.

Hala główna i hala odlotów faktycznie są bardzo dobrze doświetlone. Dzięki temu terminal sprawia też wrażenie większego niż w rzeczywistości. Fasadę budynku została w całości przeszklona.

Z opinii sądu konkursowego: "Dynamiczna, modularna, przejrzysta bryła, ujmująca wdziękiem i prostotą proponowanych rozwiązań, predysponowana do dalszej rozbudowy. Ciekawy, lekki, falujący dach nawiązuje do funkcji lotniskowej, chociaż może być trudny w realizacji.

Rzut budynku jest elastyczny, mający dobre proporcje powierzchni. Jednoprzestrzenna, duża hala umożliwia wprowadzenie koniecznych funkcji (w tym rozbudowanie strefy check-in). [...] Funkcja wewnętrzna jest dopracowana, przyjęte rozwiązania są poprawne i zapewniają wysoki poziom obsługi pasażerów.

Zaletą jest także duża elastyczność w możliwości wprowadzenia zmian i łatwość rozszerzenia terminalu. Dobre doświetlenie wnętrza jest możliwe dzięki odpowiedniemu ukształtowaniu dachu. Hala odlotów/przylotów jest rozwiązana przestronnie.

Przemyślana funkcja i forma obiektu uwzględnia również problematykę bezpieczeństwa. Bagażownia wydaje się nieco za duża, natomiast niewiele miejsca przeznaczono na funkcję komercyjną. Przyjęto dobre rozwiązania dla płyty lotniska i miejsc postojowych samolotów, a także dla potrzeb cargo".

Z tego terminalu pasażerowie korzystają od 11 marca.

"Projektowane założenie kompozycyjne obiektów portu lotniczego oparte zostało na studiach widokowych z kierunków dojazdu do lotniska. Budynek terminalu zarówno w I etapie, jak i po rozbudowie jest głównym elementem identyfikacyjnym - ikoną dobrze widoczną z obu kierunków dojazdowych do lotniska" - tak napisali o swoim projekcie sami architekci.

Dach terminalu przypomina dach dzisiejszego terminalu. Na projekcie widać, że składa się z równoległych płatów o różnych długościach. Przed budynkiem miał być parking z rozpostartą i rosnącą nad nim zielenią. Obok terminalu projektanci postawili wieżę kontrolną, a pod nią miał być taras widokowy.

Z opinii sądu konkursowego: "Czysta, prosta, dynamiczna, technologiczna w charakterze bryła budynku, dobrze usytuowana w przestrzeni urbanistycznej. Warstwowa, modularna forma, łatwo rozszerzalna i umożliwiająca przyszłe użycie rękawów. Jednorodny obiekt o ciekawie zaprojektowanym dachu w postaci skręconych wstęg daje dobry efekt plastyczny także w widoku z lotu ptaka. [...]

Wydaje się, że przewidziano za ciasne przestrzenie kontroli, które mogą powodować duże utrudnienia w ruchu pasażerów. Mało precyzyjnie rozwiązano strefę przylotów. Nazbyt rozbudowano powierzchnię stref bagażowych oraz samej bagażowni na poziomie parteru".

Projektanci dużo uwagi poświęcili krajobrazowi, który miał otaczać terminal. Drzewa, stawy i okalające je wały, a pomiędzy tym wszystkim drogi - miały tworzyć "bramę wjazdową do Wrocławia".

"Budynek lotniska rozwija się jako jednopłaszczyznowy terminal wychodzący z osi środkowej na wschód - dla przybywających podróżnych oraz na zachód - dla podróżnych odlatujących" - twierdzili architekci.

Z opinii sądu konkursowego: "W pracy zwrócono szczególną uwagę na właściwą rangę strefy wejściowej do obiektu oraz dojazdu do niego. Osiowa kompozycja urbanistyczna interesująco podkreśla zaakcentowany kierunek najazdu z miasta. Zaprojektowana aleja zlokalizowana między dwoma zbiornikami wodnymi eksponuje strefę wejściową terminalu. Półkolisty kształt budynku dobrze zamyka zaproponowaną oś.

Ciekawie przedstawiona propozycja zieleni w powiązaniu z wodą mogłaby jednak spowodować nadmierne wabienie ptaków w pobliże lotniska, co utrudniłoby odpowiednią kontrolę bezpieczeństwa. Wydaje się również, że odejście dużym łukiem od centralnej osi terminalu z trasą kolei może być kłopotliwe w realizacji.

Architektoniczny wyraz budynku jest bardzo ciekawy. Na uwagę zasługuje ukształtowanie bryły obiektu od strony płyty lotniska, pozwalające na jej elastyczne wykorzystanie oraz przyszłą rozbudowę (przedstawione przez autorów pracy z uwzględnieniem kilku wariantów). [...]

Oddalenie stanowisk postojowych samolotów utrudni w przyszłości komunikację pasażerów za pomocą rękawów. Nadmiernie rozbudowano przestrzeń dla obiektu cargo, nie uwzględniając jednak samej płyty dla niego".

Oceniającym prace spodobał się dach terminalu i elewacja od strony wejścia, gdzie zastosowano multimedialne ekrany. Budynek był dobrze wkomponowany w otoczenie, ale wydawał się przez to skończony, a lotnisku zależało na możliwości swobodnej rozbudowy terminalu.

Z opinii sądu konkursowego: "Przemyślany układ komunikacyjny gwarantuje łatwą dostępność do terminalu. Rozwiązanie urbanistyczne bardzo dobrze kształtuje strefę wjazdową do lotniska z osią główną zamkniętą budynkiem terminalu. Oś drogi zdaje się "wchodzić" w terminal. Funkcja jest rozwiązana poprawnie. Hala przylotów i odlotów nie została rozwiązana w jednym poziomie, co było jednym z podstawowych wymogów Konkursu, jest też zbyt "ciasna".

Powierzchnia gate'ów jest niewystarczająca. Za mało miejsca przeznaczono na funkcję komercyjną. [...] Wątpliwości może budzić rozwiązanie płyty lotniska. Nie przewidziano także właściwej płyty dla cargo, a lokalizacja budynku cateringu utrudnia późniejsze rozwiązanie tego problemu".

Zaprojektowany budynek był ciekawy, ale zdaniem oceniających zbyt dosłownie nawiązywał do atrybutów lotnictwa. Poza tym terminal miał zamknięty charakter i nie dałoby się go rozbudować. Jedynym rozwiązaniem byłoby wybudowanie kolejnego budynku, a nie o to chodziło lotnisku. Hol wejściowy był za duży, a najemcom komercyjnym poświęcono za mało miejsca. Zabrakło też tarasu widokowego.

Z opinii sądu konkursowego: "Wątpliwości budzi organizacja wejścia do budynku tylko przez jeden wąski portal. Kontrowersyjne jest ulokowanie łańcucha biur na 1 piętrze wzdłuż ściany frontowej. Funkcja zaprojektowana została prawidłowo, ale z zachwianiem proporcji pomiędzy powierzchnią gate'ów, powierzchnią komercyjną i poczekalnią. [...] Układ płyt postojowych dla samolotów rozwiązano poprawnie, nie uwzględniono jednak płyty dla cargo".

W tym projekcie spodobała się elewacja budynku od strony wejścia - ma "wyważone proporcje". Według oceniających bryła nawiązuje do elementów poszycia samolotu, ale elewacja od strony lotniska jest "mało reprezentacyjna i stanowi podstawowy mankament pracy". Poza tym teren został zaprojektowany powierzchownie. Ponadto zamknięty charakter terminalu ogranicza możliwość rozbudowy.

Z opinii sądu konkursowego: "Na uwagę zasługuje zaproponowane we wnętrzu, bardzo interesujące rozwiązanie oszklonego przejścia prowadzącego do tzw. tarasu widokowego, z którego widać niemal całą strefę odlotów i przylotów. Funkcja zaprojektowana jest poprawnie, ale ma drobne uchybienia. Terminal zaplanowano na dwóch poziomach, chociaż funkcje odprawowe przewidziano w jednym poziomie (co jest zgodne z wymogiem Konkursu). Bardzo ciekawie rozwiązano funkcję obsługi VIP, wyprowadzając ją do osobnego budynku.

Poczekalnia o ogromnej przestrzeni ma wręcz hipermarketowy charakter, natomiast wydaje się, że okno widokowe od strony lotniska (opisane jako taras) jest zbyt małe i powoduje niewykorzystanie walorów widokowych, zwłaszcza że w projekcie nie przewidziano innego tarasu zewnętrznego".

Ten projekt terminalu został uznany za niekonwencjonalny. Ma cechy proekologiczne, które ograniczają negatywne oddziaływanie lotniska na środowisko. Jednak zdaniem sądu konkursowego budynek kiepsko komponował się z przestrzenią i trudno byłoby go rozbudować.

Z opinii sądu konkursowego: "Jego całkowite ukrycie od strony najazdu z miasta może powodować ?zaskoczenie? dla przyjeżdżających. Ponadto czytelność układu urbanistycznego nie jest wzmocniona czytelnością układu wnętrza terminalu. Stylizacja rozwiązań w kierunku ekoarchitektury wydaje się zbyt dosłowna. [...]

Wątpliwości budzi także - w kontekście projektowanej funkcji obiektu - zaproponowany system ramp. Sama funkcja przedstawiona jest niezbyt czytelnie, także mało przejrzysty jest układ funkcjonalny w obszarze przemieszczania się pasażerów. [...]

Zastosowano bardzo długie i zawiłe ciągi komunikacyjne, w tym dojście na piętro. Niezbyt poprawnie rozdzielono sortownię bagażu na dwie części, ponadto powierzchnia przeznaczona na komercję jest zbyt mała i kontrowersyjnie usytuowana. Nie przewidziano rezerwy terenu na stanowiska postojowe dla samolotów, a także rezerwy dla płyty cargo".

Terminal również nietypowy. Dach miał być porośnięty zielenią, ale stanowiłaby ona zagrożenie dla funkcjonowania lotniska, bo wabiłaby ptaki. Zieleń też za bardzo maskowałaby budynek od strony miasta. Lotnisku zależało na tym, żeby terminal był doskonale widoczny i reprezentacyjny. Podobnie jak w przypadku kilku innych projektów, tutaj również nie uwzględniono możliwości rozbudowy budynku.

Z opinii sądu konkursowego: "Założenie urbanistyczne uwzględnia właściwy dojazd do lotniska od strony miasta. Przyjęte rozwiązania komunikacyjne uniemożliwiają jednak rozbudowę skomplikowanego układu drogowego, na który przeznaczono już w pierwszym etapie zbyt dużą ilość terenu. Funkcje wewnętrzne portu lotniczego rozwiązano logicznie i czytelnie. Przedstawiono szczegółowe schematy przepływu pasażerów w strefach S i N-S, a także poprawnie rozwiązany schemat przepływu bagażu. [...]

Wydaje się, że przewidziano zbyt małą liczbę postojowych stanowisk rezerwowych dla samolotów, w tym także dla samolotów cargo. Ponadto dostęp do tarasu widokowego usytuowanego w znacznym oddaleniu od budynku stanowi utrudnienie dla użytkowników. Na uwagę zasługuje przemyślenie przez autorów możliwości przyszłego zastosowania rękawów w obsłudze pasażerów. Ciekawie rozwiązano funkcję dotyczącą strefy VIP w połączeniu z centrum biznesowym, a także pomieszczenia dla załóg obsługujących rejsy".

Terminal przypomina kształtem bombowiec B-2. Założenie nie spodobało się jednak opiniującym, którzy uważali, że działka nie została racjonalnie wykorzystana.

Z opinii sądu konkursowego: "Zaproponowane rozwiązanie urbanistyczne z osią główną, na którą nanizano dworzec kolejowy, powoduje blokadę miejsca przeznaczonego na dojazd do portu lotniczego. Niewłaściwie zaplanowano podjazd pod terminal, zaprojektowano za wąskie podejście, a także zbyt wąski wyjazd na płytę. [...] Koncepcja opracowana została schematycznie, zawiera zbyt dużo uogólnień i niedopowiedzeń. Zbyt niska elewacja budynku o statycznej formie nie koresponduje ze skalą miasta. Rozwiązanie bryły budynku jest mało ekonomiczne, odbiegające od scentralizowanych, kompaktowych założeń charakterystycznych dla architektury terminali.

Wielkość obiektu, a także zbyt dosłowna symbolika budynku terminalu spowodowały liczne utrudnienia w poprawnym i czytelnym rozwiązaniu funkcji. Lokalizacja sortowni w centralnym miejscu całej kompozycji obiektu budzi poważne wątpliwości. Wydaje się, że uwzględniono zbyt małą ilość stanowisk postojowych dla samolotów (bez jakiejkolwiek rezerwy dla tej funkcji). Zaproponowano za mało miejsca na sprzęt handlingowy i dla rozwoju cargo".

Korzystałem z katalogu prac konkursowych opracowanego dla Portu Lotniczego Wrocław.